Ουσιαστικά, κατά την γνώμη μας, ικανοποιήθηκε το αίτημα ειδικής συζήτησης του θέματος και ίσως δεν θα έπρεπε να υπάρχει συνέχεια. Μπροστά όμως στην επιμονή συνδημοτών μας κρίνουμε χρήσιμο να θυμηθούμε τι προβλέπει ο νομοθέτης και η πρακτική της πολιτικής μας ζωής.
- Η νομοθεσία δεν προβλέπει διαδικασία σύγκλησης δημοτικού συμβουλίου με αίτημα συλλόγων ή δημοτών.
- Προβλέπεται η συζήτηση θέματος προ ημερησίας διατάξεως στις μηνιαίες τακτικές συγκλίσεις του δημοτικού συμβουλίου με ενυπόγραφο αίτημα 20 δημοτών. Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα των δημοτικών συμβούλων να θέτουν θέμα προς συζήτηση προ ημερησίας διατάξεως, το οποίο συζητείται εφόσον με ψηφοφορία εξασφαλιστεί η σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας των συμβούλων. (άρθρο 67 νόμου 3852/2010 ΦΕΚ τεύχος Α 87).
- Η Τακτική σύγκλιση του δημοτικού συμβουλίου γίνεται μια φορά τον μήνα με πρόσκληση του προεδρείου του σώματος και όποτε το ζητήσουν ο Δήμαρχος, η οικονομική, η επιτροπή ποιότητας ζωής ή το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των μελών του συμβουλίου ή το σύνολο των συμβούλων της μειοψηφίας.
- Προβλέπεται επί πλέον διαδικασία έκτακτης σύγκλησης (Κατεπείγουσα συνεδρίαση (άρθρο 67, παρ. 5 του ν. 3852/2010) για την οποία υπάρχει εξειδικευμένη υπουργική απόφαση που καθορίζει τις λεπτομέρειες. Στην απόφαση δεν αναφέρονται διαδικασίες αποδοχής αιτημάτων φορέων και πολιτών για κατεπείγουσα συνεδρίαση ενώ διατυπώνεται με σαφήνεια ότι χωρίς την σύμφωνη γνώμη του Δημάρχου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί! Αρκεί η απλή απουσία του Δημάρχου για να καταστεί η κατεπείγουσα συνεδρίαση ΑΚΥΡΗ! Το δημοκρατικό δημοτικό μας σύστημα είναι δημαρχοκεντρικό και ο νόμος δεν επιτρέπει την διαρχία, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί για παράδειγμα με την ερήμην του Δημάρχου λειτουργία του Δημ. Συμβ ή με την άρνηση του προεδρείου να σεβαστεί τις προβλέψεις του νόμου!
- Είναι απαράγραπτο δημοκρατικό δικαίωμα των δημοτών να ζητάνε την σύγκλιση του δημοτικού συμβουλίου για την συζήτηση τοπικού ζητήματος. Πρέπει όμως να κινηθούμε θεσμικά! Ο τρόπος ικανοποίησης του αιτήματος είναι η δεύτερη τακτική σύγκληση του ΔΣ με τις προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 67 του Ν. 3852/2010 που προαναφέραμε και προς τα εκεί πρέπει να κινηθούν οι αιτούντες.
ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΟ
ΣΤΟ Πρόγραμμα Καλλικράτης» (άρθρο 67 νόμου 3852/2010 ΦΕΚ τεύχος Α 87) ρυθμίζεται η διαδικασία σύγκλησης του δημοτικού συμβουλίου προκειμένου αυτό να συνεδριάζει και να αποφασίζει για θέματα αρμοδιότητάς του. Επειδή, ωστόσο, συχνά ανακύπτουν διάφορα ερωτήματα που έχουν να κάνουν κυρίως με τη λήψη αποφάσεων για κατεπείγοντα θέματα, κρίνουμε σκόπιμο η έκδοση της εγκυκλίου απο το υπουργείο Εσωτερικών
- Πρόσκληση σε τακτική συνεδρίαση
Το δημοτικό συμβούλιο συνεδριάζει κατά κανόνα ύστερα από πρόσκληση του προέδρου του στην οποία αναγράφονται ο τόπος, ο χρόνος της συνεδρίασης καθώς και τα θέματα της ημερήσιας διάταξης. Η πρόσκληση για συνεδρίαση δημοσιεύεται αυθημερόν στην ιστοσελίδα του δήμου και επιδίδεται ή γνωστοποιείται στους δημοτικούς συμβούλους τρείς τουλάχιστον πλήρεις ημέρες πριν τη συνεδρίαση. Οι ημέρες αυτές λογίζονται ως ημερολογιακές, χωρίς να συνυπολογίζεται η ημέρα της επίδοσης και η ημέρα της συνεδρίασης. Η πρόσκληση μπορεί να είναι γραπτή, μπορεί όμως να γίνει και με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο κατ' επιλογή του δημοτικού συμβούλου (π.χ. τηλεφωνικά, ηλεκτρονικά ή μέσω τηλεομοιοτυπίας), εφόσον αυτό καταγράφεται σε ειδικό βιβλίο που φέρει τη χρονολογία και την υπογραφή του προσώπου που έκανε την πρόσκληση. Αν δεν ορίζεται πρόσφορο μέσο για τη γνωστοποίηση ή αντίκλητος (στην περίπτωση που δημοτικός σύμβουλος δεν κατοικεί στη διοικητική περιφέρεια του δήμου), αρκεί η δημοσίευση της πρόσκλησης στην ιστοσελίδα του δήμου. Σε περίπτωση που πέρα των συνήθων ζητημάτων ανακύψουν κατεπείγοντα ζητήματα τα οποία πρέπει να συζητηθούν από το δημοτικό συμβούλιο και να ληφθεί σχετική απόφαση, υπάρχει η δυνατότητα είτε συζήτησης τους εκτός ημερησίας διάταξης σε προγραμματισμένη συνεδρίαση είτε η διεξαγωγή κατεπείγουσας συνεδρίασης.
Συζήτηση κατεπειγόντων θεμάτων εκτός ημερησίας διάταξης προγραμματισμένης συνεδρίασης Στην περίπτωση που έχει ήδη προγραμματιστεί η επόμενη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου και έχει επιδοθεί η πρόσκληση στους συμβούλους αλλά προκύψουν, κατά την αιτιολογημένη εκτίμηση, περιοριστικά, του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου ή του δημάρχου ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης κατεπείγοντα θέματα τα οποία πρέπει να τεθούν στο δημοτικό συμβούλιο, υπάρχει η δυνατότητα, μετά από πρότασή τους, αυτά να συζητηθούν εκτός ημερησίας διάταξης. Στην περίπτωση αυτή το δημοτικό συμβούλιο είναι αυτό που θα αποφανθεί καταρχήν για το κατεπείγον ή όχι των θεμάτων, χωρίς συζήτηση, χωρίς δηλ. παράθεση αιτιολογίας, με απόφασή του η οποία λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του. Εάν κρίνει ότι τα θέματα είναι πράγματι κατεπείγοντα θα προχωρήσει στη συνέχεια στη συζήτηση τους πριν από την έναρξη της συζήτησης των θεμάτων που είναι εγγεγραμμένα στην ημερήσια διάταξη. Η σχετική απόφαση επί των εν λόγω θεμάτων λαμβάνεται και πάλι με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του δημοτικού συμβουλίου. Το δημοτικό συμβούλιο καλείται επομένως στην περίπτωση αυτή να λάβει δύο (2) αποφάσεις με απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του: *αν ένα ή περισσότερα θέματα που εισάγονται ως κατεπείγοντα είναι πράγματι κατεπείγοντα, *εφόσον κρίνει ότι ένα θέμα είναι κατεπείγον, αποφασίζει επί του συγκεκριμένου θέματος ή θεμάτων. Εάν το δημοτικό συμβούλιο κρίνει ότι κάποιο θέμα δεν είναι κατεπείγον αναβάλλει τη συζήτησή του και δεν λαμβάνει απόφαση επ' αυτού.
- Κατεπείγουσα συνεδρίαση (άρθρο 67, παρ. 5 του ν. 3852/2010)
Όταν υπάρχουν κατεπείγουσες υποθέσεις που δικαιολογούν την άμεση σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου σε χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών ημερών που απαιτείται κατά κανόνα για την επίδοση της πρόσκλησης σε τακτική συνεδρίαση, η πρόσκληση μπορεί να επιδοθεί ή να γνωστοποιηθεί στους συμβούλους ακόμα και την ημέρα της συνεδρίασης. Στην πρόσκληση αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο η συνεδρίαση έχει κατεπείγοντα χαρακτήρα. Ο χαρακτηρισμός και η αιτιολογία των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης ως κατεπειγόντων επαφίεται καταρχήν στην κρίση του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου ο οποίος και απευθύνει την πρόσκληση και καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, όμως το δημοτικό συμβούλιο είναι και πάλι αυτό που θα αποφανθεί, κατόπιν σχετικής συζήτησης, για το κατεπείγον ή μη της πρόσκλησης στο σύνολό της. Αν το δημοτικό συμβούλιο κρίνει ότι τα θέματα που περιλαμβάνονται στην πρόσκληση δεν πρέπει να συζητηθούν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, η συζήτηση τους αναβάλλεται. Όπως και στην περίπτωση της συζήτησης κατεπειγόντων θεμάτων εκτός ημερησίας διάταξης, το δημοτικό συμβούλιο λαμβάνει δύο αποφάσεις, με τη συνήθη, όμως, για τη λήψη αποφάσεων πλειοψηφία (απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων). *αν τα θέματα που εισάγονται για συζήτηση δικαιολογούν την κατεπείγουσα πρόσκληση - συνεδρίαση, *αν κρίνει ότι τα θέματα της πρόσκλησης είναι πράγματι κατεπείγοντα, λαμβάνει απόφαση επί των συγκεκριμένων θεμάτων. Επισήμανση ειδικότερων περιπτώσεων Όπως αναφέρθηκε ήδη, στην περίπτωση της κατεπείγουσας πρόσκλησης σε συνεδρίαση, δεν απαιτείται ειδική πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου για τη λήψη απόφασης τόσο για το κατεπείγον ή μη της συνεδρίασης όσο και για την ουσία των εν λόγω θεμάτων. Εάν, όμως, ενώ έχει ήδη εκδοθεί κατεπείγουσα πρόσκληση, ανακύψουν έως την ώρα της συνεδρίασης και άλλα κατεπείγοντα θέματα που δεν περιλαμβάνονται σε αυτή, το συμβούλιο πρέπει να αποφανθεί για τη συζήτηση τους εκτός ημερησίας διάταξης με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 67 παρ 7. του Ν. 3852/2010. Επίσης, αν μετά από δύο συνεχείς προσκλήσεις σε κατεπείγουσα συνεδρίαση το δημοτικό συμβούλιο δεν έχει απαρτία, συνεδριάζει ύστερα από τρίτη πρόσκληση και λαμβάνει αποφάσεις μόνο για τα θέματα που είχαν εγγραφεί στην αρχική ημερήσια διάταξη, εφόσον τα μέλη που είναι παρόντα αποτελούν το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των μελών του, όπως και στην περίπτωση της πρόσκλησης σε τακτική συνεδρίαση (άρθρο 96, παρ. 3 Ν.3463/2006). Στην τρίτη πρόσκληση γίνεται ειδική αναφορά των ανωτέρω.
- Το πότε μπορούν να συγκαλούνται απο τους δήμους κατεπείγουσες συνεδριάσεις δημοτικών συμβουλίων αλλά και πότε μπορούν να γίνεται λήψη απόφασης για κατεπείγοντα θέματα από το δημοτικό συμβούλιο ορίζει με εγκύκλιο του το Υπουργείο Εσωτερικών
Σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου
1. Το δημοτικό συμβούλιο συνεδριάζει ύστερα από πρόσκληση του προέδρου τουλάχιστον μία φορά το μήνα.
- 2. Ο πρόεδρος καλεί επίσης το συμβούλιο σε συνεδρίαση με γραπτή πρόσκληση, στην οποία αναφέρονται τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, όποτε το ζητήσει ο δήμαρχος ή η οικονομική ή η επιτροπή ποιότητας ζωής ή το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των μελών του συμβουλίου ή το σύνολο των συμβούλων της μειοψηφίας. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις απαιτείται γραπτή αίτηση, στην οποία αναφέρονται τα θέματα που θα συζητηθούν. Στις ίδιες περιπτώσεις δεν μπορεί να επανυποβληθεί αίτημα για το ίδιο θέμα, πριν παρέλθουν δύο (2) μήνες, αφότου εκδόθηκε απορριπτική απόφαση του συμβουλίου, εκτός εάν γίνεται επίκληση νεότερων στοιχείων.
- Αν κατά τον υπολογισμό του ενός τρίτου (1/3) στα 33μελή συμβούλια οι 11 προκύπτει δεκαδικός αριθμός, τότε ο αριθμός αυτός στρογγυλοποιείται στην αμέσως μεγαλύτερη μονάδα εφόσον πρόκειται για υποδιαίρεση μεγαλύτερη ή ίση του ημίσεως (0,5).
Αν το συμβούλιο δεν προσκληθεί το αργότερο μέχρι την έκτη ημέρα από την υποβολή της αίτησης, συνέρχεται ύστερα από πρόσκληση εκείνων που υπέβαλαν την αίτηση και αποφασίζει για τα θέματα, για τα οποία είχε ζητηθεί η σύγκλησή του.
3. Αν ο πρόεδρος παραλείψει αδικαιολόγητα δύο συνεχείς φορές να καλέσει το συμβούλιο, μπορεί να τεθεί σε αργία και σε περίπτωση υποτροπής μπορεί να κηρυχθεί έκπτωτος από το αξίωμα του προέδρου με απόφαση του Ελεγκτή Νομιμότητας, σύμφωνα με την πειθαρχική διαδικασία του Άρθρου 234 του παρόντος.
4. Η πρόσκληση δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του δήμου. Η πρόσκληση επιδίδεται ή γνωστοποιείται στους συμβούλους τρεις (3) τουλάχιστον πλήρεις ημέρες πριν από την ημέρα που ορίζεται για τη συνεδρίαση. Δημοτικός σύμβουλος, που δεν κατοικεί στη διοικητική περιφέρεια του δήμου, οφείλει αμέσως μετά την εγκατάσταση των δημοτικών αρχών να δηλώσει στον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου τη διεύθυνση κατοικίας του και να ορίσει με την ίδια δήλωση αντίκλητο στην έδρα του δήμου, στον οποίο επιδίδονται οι προσκλήσεις για τις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, καθώς και να ορίσει με την ίδια δήλωση οποιοδήποτε, κατά την επιλογή του, πρόσφορο μέσο για τη γνωστοποίηση των ανωτέρω προσκλήσεων. Αν δεν ορίζεται αντίκλητος ή πρόσφορο μέσο για τη γνωστοποίηση, αρκεί η δημοσίευση της πρόσκλησης στην ιστοσελίδα του δήμου.
5. Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις, η πρόσκληση αυτή μπορεί να επιδοθεί ή να γνωστοποιηθεί την ημέρα της συνεδρίασης. Στην πρόσκληση πρέπει να αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο η συνεδρίαση έχει κατεπείγοντα χαρακτήρα. Πριν από τη συζήτηση το συμβούλιο αποφαίνεται για το κατεπείγον των θεμάτων.
6. Στις συνεδριάσεις του συμβουλίου προσκαλείται ο δήμαρχος, αλλιώς η συνεδρίαση είναι άκυρη. Ο δήμαρχος μετέχει στις συζητήσεις του συμβουλίου χωρίς ψήφο. Έχει το δικαίωμα να εκφράζει τις απόψεις του κατά προτεραιότητα. Όταν ο δήμαρχος απουσιάζει ή κωλύεται, αναπληρώνεται νομίμως. Στην περίπτωση όμως αυτή ο αναπληρωτής δεν στερείται του δικαιώματος της ψήφου κατά τη λήψη αποφάσεων από το συμβούλιο. Στις συνεδριάσεις των δημοτικών συμβουλίων λαμβάνουν το λόγο, εκτός του δημάρχου και του αρμόδιου αντιδημάρχου, οι επικεφαλής των παρατάξεων και ειδικοί αγορητές ανά θέμα, που ορίζονται από τις παρατάξεις με σχετική γραπτή δήλωσή τους στο προεδρείο πριν την έναρξη της συνεδρίασης. Με τον ίδιο τρόπο μπορούν να εγγραφούν ως ομιλητές και δημοτικοί σύμβουλοι που επιθυμούν να τοποθετηθούν ανά θέμα. Με τον κανονισμό λειτουργίας του δημοτικού συμβουλίου, επιβάλλονται πάντως αντίστοιχοι χρονικοί περιορισμοί για τις αγορεύσεις και τις συζητήσεις στο δημοτικό συμβούλιο, για τον δήμαρχο, τους αντιδημάρχους, τους επικεφαλής των παρατάξεων, τους ειδικούς αγορητές και τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου.
7. Ο πρόεδρος καταρτίζει την ημερήσια διάταξη. Στην ημερήσια διάταξη αναγράφονται υποχρεωτικά και όλα τα θέματα που προτείνει ο δήμαρχος, η εκτελεστική επιτροπή, καθώς και η οικονομική επιτροπή και η επιτροπή ποιότητας ζωής. Το δημοτικό συμβούλιο έχει δικαίωμα να αποφασίζει, μετά από σχετική πρόταση-εισήγηση του προέδρου ή του δημάρχου ή συμβούλου επικεφαλής δημοτικής παράταξης και χωρίς συζήτηση, με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του, ότι ένα θέμα το οποίο δεν είναι γραμμένο στην ημερήσια διάταξη είναι κατεπείγον, να το συζητήσει και να πάρει απόφαση γι’ αυτό με την ίδια πλειοψηφία, πριν από την έναρξη της συζήτησης των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης. Κατά προτεραιότητα και πάντα μετά τον δήμαρχο εκφράζουν τις απόψεις τους οι επικεφαλής των παρατάξεων, σύμφωνα με τη σειρά εκλογής.
8. Στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου προσκαλούνται οι πρόεδροι των τοπικών και δημοτικών κοινοτήτων, καθώς και ο εκπρόσωπος της τοπικής κοινότητας όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνονται ειδικά θέματα, που αφορούν τις αντίστοιχες κοινότητες. Για τα θέματα αυτά, τα ανωτέρω πρόσωπα μετέχουν στη συζήτηση με δικαίωμα ψήφου. Σε περίπτωση μη πρόσκλησης, η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου είναι άκυρη.
9. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, μετά από πρόταση της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, μπορεί να εκδίδεται πρότυπος κανονισμός λειτουργίας του δημοτικού συμβουλίου, ο οποίος δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στην παρ. 9 του άρθρου 67 η φράση: “Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης” αντικαθίσταται από τη φράση: “Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης“. (άρθρο 18 παράγραφος 10 νόμου 3870/2010 ΦΕΚ τεύχος Α 138).
10. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις το δημοτικό συμβούλιο μπορεί να συνεδριάζει, εκτός της έδρας του, στις τοπικές και δημοτικές κοινότητες, ύστερα από απόφαση των τριών πέμπτων (3/5) του συνόλου των μελών του.
(άρθρο 67 νόμου 3852/2010 ΦΕΚ τεύχος Α 87 Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης)
