Εισαγωγή
Η χωροθέτηση των προς πολεοδόμηση οικιστικών περιοχών του νησιού μας εντάσσεται υποχρεωτικά στον σχεδιασμό του χωροταξικού σχεδίου του νησσιού..
Αυτή η χωροθέτηση με κάποιες προϋποθέσεις μπορεί να επισημοποιηθεί σε προεδρικό διάταγμα στο υπό σύνταξη Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο που ανέλαβε το ΤΕΕ Αθηνών. Η πολεοδόμηση τους εξαρτάται από τον Δήμο της Κω.
Ουσιώδεις προϋποθέσεις είναι α) η αύξηση του πληθυσμού και η έλλειψη οικοπέδων. β) η ανάγκη εξεύρεσης κοινωφελών και κοινόχρηστων εγκαταστάσεων γ) η απελευθέρωση των παλαιών πυκνοδομημένων οικισμών και σχεδίων πόλης και της αναθεώρησης τους.
Η χωροθέτηση των ζωνών οικιστικής ανάπτυξης και η πολεοδόμηση τους αναμφίβολα αφορά την ποιότητα ζωής των πολιτών, το κόστος της διαβίωσης τους και την αξία των ακινήτων.
Σημερινή κατάσταση
Στην Κω παρόλο που στο παρελθόν υπήρξαν πρωτοβουλίες προώθησης της πολεοδομικής ανασυγκρότησης όλων των οικισμών στην πόλη και στις κοινότητες μας οι σχεδιασμοί έχουν σταματήσει στην πρώτη φάση που αφορούν την θεσμοθέτηση των ζωνών προς πολεοδόμηση περιοχών, που στο παρελθόν ονομάζονταν Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ)
1.) Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) που αφορούν τις περιοχές που μπορούν και πρέπει να πολεοδομηθούν είναι:
α) Το ΓΠΣ στην πόλη της Κω στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι τρεις οικισμοί του Αγίου Νεκταρίου, της Νέας Αλικαρνασσού και του Παραδεισίου.
β) Το ΓΠΣ της Καρδάμαινας
γ) Το ΓΠΣ της παραλίας Κεφάλου (Καμάρι)
2.) Παράλληλα προς πολεοδόμηση και ενδεχόμενη εάν απαιτείται χάραξη επέκτασης τους με νέο ΓΠΣ είναι οι οικισμοί:
α) Τιγκακίου
β) Πυλίου
γ) Κεφάλου
δ) Αντιμαχείας
3.) Επίσης υπάρχουν πυκνοδομημένες περιοχές που απαιτούν χάραξη προς πολεοδόμηση ΓΠΣ και είναι:
α) το Μαρμάρι
4.) Τα υφιστάμενα σχέδια πόλης του Μαστιχαρίου και ιδίως του Ζηπαρίου που ενδεχόμενα απαιτούν επέκταση και χάραξη νέου ΓΠΣ.
5) Οι οικισμοί του ορεινού όγκου θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ειδικές χρήσεις γης και όρους δόμησης για την προστασία τους.
Πέραν αυτών είναι βέβαιο ότι οι εκκρεμότητες του κτηματολογίου είναι ουσιαστική τροχοπέδη στην αναπτυξιακή οικιστική πολιτικής. όπως επίσης τροχοπέδη είναι και η ένταξη πυκνοδομημένων οικισμών σε σχέδια πόλης, όπως του Πλατανίου και στο Κακό πρινάρι όπου απαιτούνται πράξεις αναλογισμού και αποζημίωσης.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το θέμα της χωροθέτησης των οικιστικών μας περιοχών και το θέμα της πολεοδόμησης τους είναι ένα τεράστιο θέμα που βρίσκεται εν υπνώσει και η πίεση για άμεση προώθηση της επίλυσης τους αναγκαία.
Θέσεις
Γνωρίζουμε ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός μιας περιοχής αφορά εν γένει την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της. Επίσης γνωρίζουμε ότι ο πολεοδομικός σχεδιασμός και η πολεοδόμηση των περιοχών που εντάσσονται στον χωροταξικό σχεδιασμό αφορά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.
1.Ο πολεοδομικός σχεδιασμός έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης.
α) Η πολεοδόμηση σχετίζεται με την ποιότητα της ζωής των κατοίκων αφού στις περιοχής με σχέδια πόλης υπάρχουν και δεσμεύονται χώροι για κοινωφελείς και κοινόχρηστες δραστηριότητες. (πάρκα, παιδικές χαρές, σχολεία, δημόσια κτίρια, δρόμοι πεζόδρομοι και ποδηλατόδρομοι)
β) Η πολεοδόμηση σχετίζεται με το κόστος ζωής των πολιτών. Εντός των σχεδίων πόλης είναι συγκεντρωμένες όλες οι οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες και υποδομές κοινής ωφέλειας.
γ) Η πολεοδόμηση μακροπρόθεσμα αυξάνει την υπεραξία των ακινήτων. οικοπέδων και κτιρίων.
2. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός έχει συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
α) Να λαμβάνεται υπόψη τουλάχιστον μια δεκαετή προοπτική πληθυσμιακής αύξησης της περιοχής και φυσικά των περιοδικών αναγκών της ιδίως στις τουριστικές περιοχές.
β) Να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των περιοχών για δημόσια και κοινόχρηστα ακίνητα και η εξεύρεση τους μέσω της εισφοράς σε γη.
β) Να συντάσσεται και να ολοκληρώνεται ενιαία και γρήγορα η χωροθέτηση και η πολεοδόμηση γιατί κάθε καθυστέρηση ανατρέπει τους σχεδιασμούς εξαιτίας της απρογραμμάτιστης οικοδομικής δραστηριότητας.
γ) Να παρέχεται ευρεία δημοσιότητα στην σύνταξη των μελετών αφού έτσι παρέχεται η δυνατότητα διόρθωσης των λαθών προς αποφυγή ενστάσεων που ανατρέπουν και καθυστερούν την εφαρμογή τους.
δ) Συντάσσεται από τον Δήμο και εγκρίνεται από το ειδικό τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας και το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Προτάσεις
Η πρόταση του Ομίλου για την Δημοκρατία και την Αυτοδιοίκηση είναι απόλυτη και ξεκάθαρη.
Απαιτείται άμεσα η έναρξη και η υλοποίηση ενός φιλόδοξου σχεδίου της Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης του νησιού μέσα στην στην προσεχή πενταετία.
Επισημαίνουμε ότι κάθε καθυστέρηση θα έχει μη αναστρέψιμα αποτελέσματα, που ήδη διαφαίνονται, με την παγιοποίηση καταστάσεων περιοχών τύπου Καζέρμας όπως στον οικισμό "Φαϊκά" που βρίσκεται απέναντι από το παλιό βενζινάδικο Χατζηδιαμαντή στην είσοδο της πόλης με δρόμους τετράμετρους χωρίς ανάσα πρασίνου.
Στην περίπτωση της πολεοδομικής ανασυγκρότησης δύο δράσεις είναι αναγκαίες για άμεση υλοποίηση με κινδύνους τεράστιους για το μέλλον της Κω.
Η πρώτη είναι η διάσωση των οικισμών, των εντός των ΓΠΣ περιοχών και των πυκνοδομημένων περιοχών που ήδη καταστρέφονται από την άναρχη οικοδόμηση τους που θα καταστήσει αδύνατη την πολεοδόμηση τους και η δεύτερη είναι η χάραξη των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων που ήδη η μελέτη του τοπικού πολεοδομικού Σχεδίου βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ειδικότερα.
α) Η εξεύρεση εκτάσεων για την κατασκευή σχολείων και άλλων κτιρίων δημόσιων και κοινωφελών χρήσεων δεν γίνεται σε χωράφια αλλά μέσα στις πόλεις σε οικόπεδα των σχεδίων πόλης.
β) Η στόχευση της δημιουργίας και λειτουργίας του ιστορικού κέντρου της πόλης προϋποθέτει την άμεση πολεοδόμηση των περιαστικών οικισμών της και των περιοχών εντός του ΓΠΣ για την χωροθέτηση χώρων στέγασης σχολείων και δημόσιων υπηρεσιών για την αποκέντρωση τους από το ιστορικό κέντρο.
γ) Η αναπνοή του πυκνοδομημένου Ζηπαρίου γίνεται μόνο με την αναθεώρηση του σχεδίου και την επέκταση του με στόχο την δέσμευση χώρων εντός του ιστού για κοινωφελείς χρήσεις.
δ) Η Πολεοδόμηση των ΓΠΣ της Καρδαμαίνης και του Καμαρίου Κεφάλου θα αναδείξει της ευαίσθητες περιβαλλοντικά οικιστικές περιοχές και θα αυξήσει την ποιότητα της ζωής και την υπεραξία των ακινήτων που σήματα υποβαθμίζονται.
ε) Η πολεοδόμηση των οικισμών Πυλίου, Αντιμαχείας και Τιγκακίου θα αποτρέψει την άναρχη οικοδόμηση και την μη αναστρέψιμη αναβάθμιση τους και θα προβλέψει κοινωφελείς και κοινόχρηστους χώρους.
στ) Η χωροθέτηση και πολεοδόμηση της περιοχής Μαρμαρίου και Αεροδρομίου είναι επείγουσα εάν θέλουμε να αναδείξουμε περιοχές ιδιαίτερου τουριτικού ενδιαφέροντος.
ζ) Η χωροθέτηση εκτάσεων για κτίρια ειδικών χρήσεων όπως σύγχρονα εκπαιδευτήρια , Επαγγελματικές σχολές κ.α. θα πρέπει να περιληφθούν στο υπό σύνταξη Τ.Π.Σ..
Επίλογος
Είναι γνωστό σύμφωνα με την νομοθεσία ότι για την υλοποίηση όλων των παραπάνω την αρμοδιότητα και την ευθύνη υλοποίησης φέρει ο Δήμος της Κω.
Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της πολεοδομικής ανασυγκρότησης στην ουσία είναι μια ολόκληρη επιχείρηση που απαιτεί, βούληση και αποδοχή της τραγικής κατάστασης, υψηλά επίπεδα γνώσεων. Μεγάλη συμμετοχή της κοινωνίας και κυρίως των επιστημόνων του κλάδου Και φυσικά την διάθεση χρημάτων για την σύνταξη των μελετών που μπορούν να προέλθουν από την εισφορά σε χρήμα των ακινήτων που θα ωφεληθούν.
Η επιχείρηση πολεοδομικής ανασυγκρότησης αφορά τον Δήμο και την ίδια την κοινωνία που οφείλει να κατανοήσει ότι οι πολεοδομήσεις σχετίζονται άμεσα και επηρεάζουν την ποιότητα και το κόστος της ζωής τους, και την αξία των ακινήτων τους, θετικά όταν υλοποιούνται ή αρνητικά όταν καθυστερούν ή δεν εφαρμόζονται
Με εκτίμηση εκ μέρους του Ομίλου για την Δημοκρατία και την Αυτοδιοίκηση
Κ. Καϊσερλης πρόεδρος
Μ. Φάκκος γραμματέας.
