Η συζήτηση περιστρέφεται στην επικείμενη έναρξη του έργου αλλά οι θριαμβολογικές εξαγγελίες προσπερνούν μια καθοριστικής σημασίας παράμετρο: Ενώ απευθυνόμαστε σε ορίζοντα 10ετούς τουλάχιστον υγειονομικής κάλυψης υπηρεσιών υγείας, η δυναμικότητα κλινών του μελλοντικού νοσοκομείου παραμένει σχεδόν ίδια με την υπάρχουσα στο παλιό νοσοκομείο (70 κλινών ). Συνεπώς, a priori αυτοπεριορίζεται η προοπτική ανάπτυξης σύγχρονων υπηρεσιών υγείας και μάλιστα σε ένα παραμεθόριο νησί, τρίτο τουριστικό προορισμό, με τόσες παράπλευρες υποχρεώσεις για κάλυψη υγειονομικών αναγκών –σε δομές και κοντινά μικρότερα νησιά. Ο ισχύων Οργανισμός του 2012, όπου στηρίζεται ο σχεδιασμός του νέου νοσοκομείου, δημιουργεί επίσης εύλογο σκεπτικισμό για την επαρκή λειτουργικότητα μιας σύγχρονης δευτεροβάθμιας υγειονομικής δομής του ΕΣΥ και χρειάζεται αλλαγές. Από τα στοιχεία που μας διατέθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψη της ομάδας Μηχανικών της ΚΤΥΠ, μπορούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα του λειτουργικού οργανογράμματος, προφανώς όχι πλήρη αλλά ενδεικτική του μελλοντικού έργου. Με την οπτική της πολύχρονης βιωματικής εμπειρίας στον χώρο, θα θιγούν κάποια σημεία από το οργανόγραμμα του νέου νοσοκομείου- κυρίως αναφορικά με την λειτουργία ΜΕΘ και ΤΕΠ. (Οι επισημάνσεις αυτές κοινοποιήθηκαν και στη Διοίκηση του νοσοκομείου μας).
1. Στο νέο Νοσοκομείο δεν προβλέπεται λειτουργία Μονάδας Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)! Απουσιάζει από τον σχεδιασμό των παρεχόμενων υπηρεσιών, ο διαχρονικός στόχος της τοπικής κοινωνίας, «για την υποστήριξη βαρέως σαφώς πασχόντων και μείωση των αεροδιακομιδών», σύμφωνα με τις ηχηρές διεκδικήσεις τοπικών ιατρο-πολιτικών παραγόντων και την διαρκή δημοσιογραφική επικαιροποίηση σε κάθε αφορμή, συνήθως οδυνηρή. Στο νέο νοσοκομείο προβλέπεται Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), που μπορεί να έχει τον ίδιο τεχνολογικό εξοπλισμό με την ΜΕΘ αλλά η σοβαρότητα των περιστατικών, η αναλογία ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και η διάρκεια νοσηλείας, είναι μικρότερες από της ΜΕΘ. Στην ΜΑΦ νοσηλεύονται περιστατικά που βελτιώνονται στην ΜΕΘ αλλά δεν μπορούν ακόμη να πάνε σε κοινό θάλαμο. Βάσει εισηγήσεων του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) πριν κάποια χρόνια συστήνεται ίδρυση ΜΑΦ εκεί όπου λειτουργεί ΜΕΘ - όχι αυτόνομη. Βάσει νομοθεσίας (φεκ 1044, 1997), όταν χρειάζεται ΜΕΘ και δεν υπάρχει, η φροντίδα νοσηλείας των βαρέως πασχόντων (μέχρι 24ωρο) μετατίθεται στην Ανάνηψη (που ονομάζεται πλέον Μονάδα Μεταναισθητικής Φροντίδας) και προορίζεται για ασθενείς, μετά το χειρουργείο, που εμφανίζουν πρόβλημα. Είναι υπό την επίβλεψη των Αναισθησιολόγων και οι διασωληνωμένοι συνοδεύονται για διακομιδή μέχρι το αεροδρόμιο. Στο πρότυπο νοσοκομείο Λευκάδας, η ΜΕΘ εξοπλίστηκε αλλά δεν λειτούργησε ποτέ λόγω έλλειψης Προσωπικού. Παραμένει κλειστή από την ίδρυσή της. Πληροφορηθήκαμε ότι η προμήθεια του τεχνολογικού της εξοπλισμού έγινε από την κατασκευάστρια εταιρεία, με προδιαγραφές του 2005, χωρίς να ερωτηθούν τα ιατρικά Όργανα, και όταν λειτούργησε το νέο νοσοκομείο το 2019 ήταν ήδη ξεπερασμένα. Ούτε διατομεακή, αυτόνομη ΜΑΦ λειτουργεί.
2. Το Τμήμα Επειγόντων (ΤΕΠ) ενός νοσοκομείου διαχειρίζεται το μεγαλύτερο τμήμα των προσερχομένων ασθενών. Διαθέτει ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα Αναζωογόνησης (Resuscitation ), εντελώς απαραίτητη για την διαχείριση των κρίσιμων περιστατικών, σηπτικό χειρουργείο, θάλαμο βραχείας/ημερήσιας νοσηλείας κλπ. Αυτοί οι χώροι είναι πάγιες προβλέψεις στους σχεδιασμούς νοσοκομείων. Στο νέο νοσοκομείο, όλα τα διατομεακά τμήματα (ΤΕΠ ενηλίκων-παίδων, θάλαμος ημερήσιας νοσηλείας, σηπτικό χειρουργείο κλπ) στο σύνολό τους, καταλαμβάνουν τον ίδιο χώρο με την Διοικητική Υπηρεσία. Προφανώς, οι αναγκαίοι χώροι πρέπει να εξασφαλιστούν και να μην θυσιαστούν καθ’ οδόν για...γραφεία και «άλλες ανάγκες» από αυτόκλητους σχεδιαστές, όπως συμβαίνει συχνά. Με τις δυσμενείς δε συγκυρίες των τελευταίων ετών, οι αρμόδιοι τεχνοκράτες χρειάζεται να έχουν προβλέψει στο ΤΕΠ την δυνατότητα ανάπτυξης σχεδίου εκτάκτων υγειονομικών καταστάσεων, χώρου Διαλογής - για αξιολόγηση προτεραιότητας επειγόντων βάσει της βαρύτητας - ακόμη και ελικοδρομίου (φυσική καταστροφή, τεχνικό πρόβλημα σε αεροδρόμιο, πανδημία κλπ). Ενημερωθήκαμε ότι στο Νοσοκομείο Λευκάδας δεν λειτουργεί ανεξάρτητο τμήμα ΤΕΠ, παρά την χωροταξική ανάπτυξη των αναγκαίων χώρων. Σε ένα τουριστικό παραμεθόριο νοσοκομείο, όμως, όπως στην Κω, όπου το ΤΕΠ δέχεται εκατοντάδες ασθενείς καθημερινά στην μακρά τουριστική περίοδο, είναι απαραίτητο να είναι αυτόνομο τμήμα, με μόνιμο εξειδικευμένο ιατρονοσηλευτικό Προσωπικό, σύγχρονο εξοπλισμό και βοηθητικές διαγνωστικές μονάδες, αν θέλουμε να παρέχουμε σύγχρονες υπηρεσίες επείγουσας ιατρικής παρέμβασης για ντόπιους και τουρίστες. Η πολιτική που θέλει ανεξάρτητα ΤΕΠ μόνο στα μεγάλα νοσοκομεία, οφείλει να λάβει υπόψη την νησιωτικότητα και να είναι ευέλικτη. Η επίκληση του Ιπποκράτη δεν αρκεί για να εκπληρώσει δικαιωματικές διεκδικήσεις.
Επιγραμματικά, αναφέρονται επίσης μερικά σημεία στον προτεινόμενο χωροταξικό σχεδιασμό, λόγω τοπικών ιδιαιτεροτήτων και αναγκών.
3. Με δεδομένη την λειτουργία στην Κω, ενός σωφρονιστικού καταστήματος με περισσότερους από 100 τροφίμους κι ενός υπερμεγέθους ΠΡΟΚΕΚΑ/ΚΥΤ (άνω των 4000 φιλοξενουμένων!), τραγικά υποστελεχωμένου σε επαγγελματίες υγείας, ο ένας θάλαμος κρατουμένων που προβλέπεται δεν αρκεί να εξυπηρετεί τους ασθενείς των δύο δομών.
4. Δεν προβλέπεται ειδικά διαμορφωμένος θάλαμος για την προσωρινή, ασφαλή φιλοξενία ψυχιατρικών περιστατικών μέχρι την μετακίνησή τους σε ειδικό ψυχιατρικό νοσοκομείο. Δεν μπορεί να παραμένει ο ψυχιατρικός ασθενής σε κοινό θάλαμο με άλλους ασθενείς, ούτε στο ΤΕΠ, ούτε στο θάλαμο κρατουμένων.
5. Δεν προβλέπεται χωροταξική διαμόρφωση Μονάδας μεταδοτικών ή μολυσματικών νόσων, δεδομένου ότι οι επιδημίες έχουν μπει στη ζωή μας και η αναγκαιότητα μπορεί να προκύψει απροειδοποίητα (όπως επί covid που χρειάστηκε να μετατραπούν ολόκληρα νοσοκομεία).
6. Είναι βέβαιο ότι στην χωροταξική κατανομή δεν προβλέπεται Ιατρείο Πόνου -Ανακουφιστικής Φροντίδας, με θάλαμο παρεμβατικών αναλγητικών μεθόδων, δεδομένο ότι καθυστερεί απαράδεκτα η ένταξή τους στους Οργανισμούς. Μέχρι τώρα λειτουργούν εθελοντικά, οπότε όταν φύγουν οι εθελοντές γιατροί, σταματά η λειτουργία τους και δεν προκηρύσσονται.
7. Είναι ηθική υποχρέωση, να συμπεριληφθεί στον χώρο, θάλαμος ενημέρωσης /ανακοίνωσης κακών νέων στην οικογένεια σε περίπτωση θανάτου ή απρόβλεπτου μοιραίου συμβάντος, ώστε να μη γίνεται στον διάδρομο έξω από τα χειρουργεία ή το ΤΕΠ ή στον προαύλειο χώρο. (το αίτημα για τον χώρο στο παρόν νοσοκομείο είχε υποβληθεί από την γράφουσα προ ετών και αντιμετωπίστηκε με κυνικότητα από όσους δεν είχαν την οδυνηρή εμπειρία να ανακοινώσουν ή να ενημερωθούν σχετικά με αιφνίδιο θάνατο οικείου).
8. Δεν είναι σαφές αν το προβλεπόμενο Ιατρείο Αποκατάστασης προορίζεται να εξυπηρετεί μακράς διάρκειας προγράμματα για εξωτερικούς ασθενείς (μετά τραυματισμό, εγκεφαλικά κλπ) ή ταυτίζεται με το Ιατρείο Φυσιοθεραπείας, για μετεγχειρητική φροντίδα, όπως γίνεται τώρα, προκειμένου να εκτιμηθεί η χωροταξική του διευθέτηση.
9. Στα 50 τ.μ. που αντιστοιχούν στις «εγκαταστάσεις του Προσωπικού» δύσκολα μπορούν να ενταχθούν αναγκαίοι χώροι, όπως χώρος ανάπαυσης- παραμονής στο νοσοκομείο των εφημερευόντων στις ενεργείς εφημερίες καθώς και ένας χώρος βιβλιοθήκης- επιστημονικών εκδηλώσεων-συγκεντρώσεων που είναι απαραίτητος σε ένα νέο, σύγχρονο νοσοκομείο με νέο κι απαιτητικό επιστημονικό Προσωπικό.
10. Τέλος, στις Η-Τ «βοηθητικές εγκαταστάσεις» του νέου νοσοκομείου, θεωρούμε ότι στην διαθέσιμη έκταση (>550τ.μ.) θα εξασφαλίζεται η αυτάρκειά του στην παραγωγή ιατρικών αερίων, σύγχρονων συστημάτων απαγωγής αναισθητικών αερίων, μηδενικού περιβαλλοντολογικού αποτυπώματος (Greenanesthesia consept), οικολογικής ανακύκλωσης, διαχείρισης μολυσματικών κλπ. Η τεχνολογία έχει πλείστες νοσοκομειακές εφαρμογές.
Όμως «τα όμορφα κτίρια, όμορφα ερημώνουν...», για να παραφράσουμε τον τίτλο της γνωστής αντιπολεμικής ταινίας. Πρωταρχική σημασία, πέρα από τον χωροταξικό σχεδιασμό του νέου νοσοκομείου, έχει η εξασφάλιση πλήρους στελέχωσης όλων των Υπηρεσιών του νέου νοσοκομείου, ώστε να μην μείνει ένα όμορφο κτίριο που δεν θα αποδίδει τα οφειλόμενα στους πολίτες, σε καιρούς οικονομικής δυσπραγίας. Η Κως δεν συνδέεται με λωρίδα ξηράς με τα μεγάλα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Ηπείρου, όπως η Λευκάδα. Πιθανόν η ακριβής μεταφορά της λειτουργικής διάρθρωσης του νοσοκομείου της στο μελλοντικό νέο Νοσοκομείο της Κω, να χρειάζεται χρήσιμες, έγκαιρες τροποποιήσεις. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν, για όσους είναι στα κέντρα λήψης (τεκμηριωμένων) αποφάσεων!
