Για μια σειρά ιδιαίτερα σοβαρών ζητημάτων μιλά στον «Σ» ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) Ευθύμης Λέκκας. Αρχικά, για το μέγα θέμα του πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου των δημόσιων κτιρίων ο οποίος, όπως εκτιμά, θα διαρκέσει ένα χρόνο περίπου και στη συνέχεια θα ακολουθήσει ο δευτεροβάθμιος έλεγχος που είναι αυτός ο οποίος θα καταδείξει την πραγματική κατάσταση των κτιρίων. Ο κ. Λέκκας μας μιλά για τις τραγικές εμπειρίες που έζησε η χώρα μας την τελευταία περίοδο με τα θανατηφόρα επεισόδια των καταστροφικών δασικών πυρκαγιών και πλημμυρών, για το τι πρέπει να γίνει και γιατί καθυστερήσαμε στη λήψη μέτρων, ενώ αναφέρεται και σε ένα επίσης τεράστιας σημασίας ζήτημα, το οποίο αφορά στους κλιματικούς πρόσφυγες.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κύριε Λέκκα, ας ξεκινήσουμε τη συνέντευξή μας με το πρόγραμμα που αφορά στη συνεργασία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με τον ΟΑΣΠ, του οποίου είστε πρόεδρος, και το ΤΕΕ για τον υποχρεωτικό προσεισμικό έλεγχο κτηρίων. Κατ’ αρχάς, αν και είναι αυτονόητο, πείτε μου ποιος είναι ο στόχος του προγράμματος;
Ε.Λ.: Ο στόχος του προγράμματος είναι να αποτυπωθούν όλα τα δημόσια κτίρια της χώρας, τα οποία είναι σε χρήση, έτσι ώστε να έχουμε μια εικόνα για το ποια κτίρια είναι αντισεισμικώς επαρκή και το ποια κτίρια θα προωθηθούν για ένα περαιτέρω έλεγχο. Στο δημόσιο υπάρχουν περίπου 35.000 κτίρια.
Ο αντισεισμικός πρωτοβάθμιος έλεγχος ήταν υποχρεωτικός από 2002 περίπου. Είχε καθιερωθεί από το 2002, αλλά δεν ήταν υποχρεωτικός. Τα αποτελέσματα του ελέγχου μέχρι τώρα ήταν πενιχρά και βέβαια πολλά κτίρια τα οποία ελέγχθηκαν τη δεκαετία του 2000, χρίζουν επανελέγχου. Έτσι, λοιπόν, με τον καινούργιο νόμο και τις υπουργικές αποφάσεις, ο πρωτοβάθμιος έλεγχος των κτηρίων των δημοσίων υπηρεσιών γίνεται υποχρεωτικός με προτεραιότητα στα νοσοκομεία και στις κρίσιμες υπηρεσίες όπως είναι τα σχολεία.
Ερ: Από κάποιους μπαίνει ο προβληματισμός, εάν π.χ. ένα σχολείο ή ένα νοσοκομείο κριθούν ακατάλληλα, τι θα γίνει;
Ε.Λ.: Δεν κρίνονται ακατάλληλα με τον πρωτοβάθμιο έλεγχο. Ο πρωτοβάθμιος έλεγχος υποδεικνύει αν είναι εντάξει όλα ή αν το κτίριο χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, οπότε πάει στον δευτεροβάθμιο έλεγχο. Όταν πάει στον δευτεροβάθμιο έλεγχο, ο οποίος είναι ενδελεχής, περισσότερο χρονοβόρος και βέβαια περισσότερο κοστοβόρος, αυτός θα μας δείξει εάν το κτίριο δεν έχει επαρκή επίπεδα αντισεισμικής θωράκισης για να πούμε από κει και πέρα ότι χρίζει ή ενίσχυσης ή κατεδάφισης ή αλλαγή στη φύση του. Συνεπώς, με τον πρωτοβάθμιο έλεγχο προσπαθούμε να αποκτήσουμε μια πρώτη εικόνα του τι έχουμε, τι δεν έχουμε που δεν υφίσταται μέχρι τώρα, και στη συνέχεια αυτή η εικόνα θα εξειδικευτεί ανάλογα με τις υφιστάμενες συνθήκες.
Ερ: Ο ΟΑΣΠ τι ακριβώς θα κάνει και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα της όλης αυτής διαδικασίας;
Ε.Λ.: Να σας πω ότι, σε όλη αυτή τη διαδικασία συμμετέχει και η ΚΕΔΕ, οι δήμοι, δηλαδή, της χώρας. Ο ΟΑΣΠ έχει δημιουργήσει ήδη την πλατφόρμα καταγραφής των κτιρίων και στη συνέχεια την πλατφόρμα, την έχει ήδη δημιουργήσει, στην οποία θα περάσουν οι έλεγχοι. Το Τεχνικό Επιμελητήριο θα επιλέξει τους μηχανικούς μέσω μιας τράπεζας εκδήλωσης ενδιαφέροντος που έχει.
Θα είναι περίπου δυόμισι χιλιάδες μηχανικοί. Οι μηχανικοί αυτοί θα εκπαιδευτούν στη συνέχεια από τον Οργανισμό και βέβαια μετά θα αναλάβουν αμέσως δράση. Ο έλεγχος θα γίνεται επί τόπου και με ψηφιακό τρόπο, δηλαδή, δεν θα υποβάλλονται έντυπα και δελτία και η όλη αυτή προσπάθεια θα διαρκέσει περίπου ένα χρόνο. Είναι χρόνος ρεκόρ, είναι χρόνος που είναι κατορθωτός να το κάνουμε
και είμαστε πολύ αισιόδοξοι ότι όλα θα πάνε καλά.
Ερ: Το ποιες περιοχές θα επιλεγούν αρχικά να ελεγχθούν θα εξαρτηθεί από τους μηχανικούς που θα δηλώσουν συμμετοχή στο πρόγραμμα ή όχι;
Ε.Λ.: Όχι. Θα αρχίσουν όλες οι περιοχές μαζί χωρίς να υπάρχουν προτεραιότητες. Τα τοπικά παραρτήματα του ΤΕΕ θα παίξουν σημαντικό ρόλο, για παράδειγμα το παράρτημα Δωδεκανήσου.
Ερ: Με δεδομένο ότι, ο δευτεροβάθμιος έλεγχος θα είναι αυτός που θα υποδείξει το πού «πονάνε» τα κτίρια, είστε αισιόδοξος ότι αυτός θα γίνει; Διότι εκεί είναι η ουσία.
Ε.Λ.: Η ουσία είναι στο να ξέρουμε ότι περίπου το 90% των κτηρίων ή και παραπάνω είναι εντάξει. Από εκεί και πέρα υπάρχει και η δεύτερη κατηγορία, αυτά που θα πάνε για δευτεροβάθμιο για να δούμε ακριβώς ποια θα πρέπει να ενισχυθούν, να κατεδαφιστούν, να αλλάξουν χρήση κ.λ.π.
Ενδεχομένως, η ενίσχυση ενός κτιρίου να απαιτεί πολύ περισσότερους πόρους από ότι είναι να γίνει ένα καινούργιο κτίριο. Δεν είναι εύκολη περίπτωση η ενίσχυση ενός κτιρίου, εκτός εάν είναι
πολιτιστικό μνημείο. Το κάθε κτίριο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και ανάλογα με το πόρισμα θα αποφασιστεί τι θα γίνει.
Ερ: Ας αλλάξουμε θέμα κι ας έρθουμε σε αυτό που ζήσαμε φέτος. Τις τραγικές εμπειρίες που έζησε η χώρα μας με τις καταστροφές από πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λ.π. Επανέφεραν τους προβληματισμούς που είχε η επιστημονική κοινότητα εδώ και χρόνια για την κλιματική κρίση. Κύριε Λέκκα, τι κατέδειξε αυτή η καταστροφή;
Ε.Λ.: Έχουμε αλλεπάλληλες καταστροφές σε όλα τα επίπεδα. Το τελευταίο ιδίως εξάμηνο οι επιπτώσεις ήταν εξαιρετικά σημαντικές και στο περιβάλλον και στο κοινωνικό επίπεδο και στο οικονομικό επίπεδο και σε όλα τα επίπεδα. Θεωρώ ότι μπαίνουμε μέσα σε μια καινούργια φάση της κλιματικής κρίσης. Όπως φαίνεται, αυτά τα φαινόμενα ουσιαστικά θα είναι μια κανονικότητα, μια καθημερινότητα. Εκείνο το οποίο ψάχνουμε είναι να βρούμε νέες διαδικασίες, νέες μεθοδολογίες έτσι ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτά τα φαινόμενα, για τα οποία και σύμφωνα με τις συνολικές απόψεις που κατατίθενται στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών από όλο τον κόσμο, εκείνο το οποίο μπορούμε να κάνουμε είναι να τα μετριάσουμε και να προσαρμοστούμε. Δηλαδή, αυτή είναι η επιταγή και της τρίτης συνόδου του Σεντάι που έγινε στην Ιαπωνία το 2015.
Ερ: Ενέργειες που θα έπρεπε να είχαμε κάνει χθες κύριε Λέκκα. Έχουμε καθυστερήσει, έτσι δεν είναι; Εσείς οι επιστήμονες, κρούετε τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και πολλά χρόνια…
Ε.Λ.: Υπάρχουν ευθύνες σε ατομικό επίπεδο, σε συλλογικό, τοπικό, περιφερειακό, κρατικό και διεθνές. Δεν βγαίνει κανένας απ’ έξω απ’ τις ευθύνες γι αυτή την καθυστέρηση.
Εγώ δεν κοιτάω πρώτα το γενικό και μετά τους εαυτούς μας, αρχίζω από την ανάποδη, δηλαδή, τι δεν κάνουμε εμείς. Δεν βλέπω να μειώθηκε, για παράδειγμα, η παραγωγή των σκουπιδιών. Δεν βλέπω κανένα να αναζητεί οικολογικές συσκευασίες ή να χρησιμοποιεί λιγότερο αναλώσιμα υλικά.
Ακόμα και στην καθημερινή μας σίτιση, τα φαγητά τα οποία οδεύουν προς τον κάδο των σκουπιδιών είναι μέρα με τη μέρα περισσότερα, κι αυτό το δείχνουν οι μετρήσεις οι οποίες γίνονται στους χώρους αποθήκευσης απορριμμάτων.
Ερ: Μάλιστα. Υπάρχει κι ένα άλλο ζήτημα, αυτό των κλιματικών προσφύγων. Έχετε πει πως, ως το 2030 θα υπάρχουν 300 εκατομμύρια κλιματικοί πρόσφυγες; Τι σημαίνει αυτό, κύριε Λέκκα;
Ε.Λ.: Βγήκε και αυτό το συμπέρασμα από τη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών το 2015. Τα 300 εκατομμύρια μάλλον αναθεωρούνται προς τα πάνω μετά και τα τελευταία γεγονότα και τα γεγονότα των κρίσεων που είχαμε σε διάφορες χώρες. Είναι ένα πολύ ευαίσθητο σύστημα. Σε χώρες της κεντρικής Αφρικής όπου βρίσκεται 1,5 – 2 δις κόσμου, λιγάκι να μην πάνε καλά οι σοδειές, οι όποιες σοδειές, με την κλιματική κρίση αν γίνει κάτι, ένα μεγάλο τμήμα αυτού του κόσμου θα πρέπει να βρει διέξοδο διαφυγής και δυστυχώς μέσα σε αυτήν την διαδικασία είμαστε το πέρασμα των προσφυγικών ροών, όχι μόνο εμείς βέβαια αλλά και σε άλλες χώρες, αλλά είμαστε από τις χώρες που θα δεχτούν τις περισσότερες πιέσεις από τους μετανάστες – πρόσφυγες που θα φύγουν από τις χώρες τους. Σε αυτές τις χώρες, η παραμικρή αστάθεια που ούτως ή άλλως ασταθής είναι η κατάσταση, θα
δημιουργήσει εκρηκτικές συνθήκες για την αρχή νέων μεταναστευτικών ροών.
Ερ: Αυτή, όπως είπατε, είναι μια διαπίστωση που έγινε πριν από 8 χρόνια.
Ε.Λ.: Ναι, 8 χρόνια και ενισχύεται. Η αναθεώρηση θα γίνει προς τα πάνω.
Ερ: Αυτά τα χρόνια έχουν γίνει κάποια βήματα ή παραμένουμε στις διαπιστώσεις;
Ε.Λ.: Γίνονται, αλλά θέλει συλλογικές προσπάθειες, συλλογικές διαδικασίες, διακρατικές συμφωνίες, θέλει πολλά πράγματα. Χρειάζεται, δηλαδή, μια πολιτική ευρύτερη και όχι μόνο πολιτική που έχει σαν στόχο να αντιμετωπίσει, ουσιαστικά να εμποδίσει να έρθει ο κόσμος εδώ, γιατί, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκει διέξοδο. Το θέμα είναι να αντιμετωπιστεί το κακό, ώστε και το αίτιο ουσιαστικά στις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι πρόσφυγες.
Ερ: Είστε αισιόδοξος ότι, κάτι τέτοιο θα γίνει;
Ε.Λ.: Αισιόδοξος πάντα είμαι από τη φύση μου, αλλά θέλει πολύ μεγάλη προσπάθεια, δεν είναι τόσο εύκολα αυτά τα πράγματα.
Ερ: Κάτι τελευταίο. Είχατε πει σε προηγούμενη συνέντευξή μας για τον πιλοτικό οδικό χάρτη του επιχειρησιακού σχεδιασμού διαχείρισης φυσικών κινδύνων στους δήμους της περιφέρειάς μας και ξεκινήσατε ένα σχέδιο για το Καστελόριζο και την Ίο. Αυτή η υπόθεση έχει προχωρήσει ή λόγω όλων αυτών γεγονότων έχει πάει πίσω;
Ε.Λ.: Έχει προχωρήσει αυτή η υπόθεση. Βέβαια, λόγω των γεγονότων καθυστερήσαμε, στρέψαμε
το ενδιαφέρον μας όπως ξέρετε και στις πυρκαγιές αλλά και στις μεγάλες πλημμύρες, αλλά θεωρώ ότι είμαστε σε καλό επίπεδο..
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
