Το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την δημιουργία ανεξάρτητης Αρχής για την εποπτεία των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος, έπρεπε να ψηφιστεί την Τρίτη (14/3/2023) από την ολομέλεια της Βουλής, αλλά όπως έγινε γνωστό, μετατίθεται για την επόμενη εβδομάδα.
Η αιτία της μετάθεσης της ψήφισης του νομοσχεδίου, είναι οι τεράστιες αντιδράσεις που υπάρχουν από αυτοδιοικητικούς, τα κόμματα της αντιπολίτευσης τα οποία έχουν καταγγείλει ότι το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό, αλλά και βουλευτές της Ν.Δ. όπως ο Χρήστος Κέλλας, ο οποίος προ μιας εβδομάδος είχε πει, μεταξύ άλλων, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής: «Εγώ θέλω να ρωτήσω κύριε Υπουργέ, ποιος είναι ο σκοπός να καταστούν ανταγωνιστικές; Δεν υπάρχει ανταγωνιστικότητα στον τομέα υπηρεσιών ύδατος. Δεν υπάρχει αγορά δηλαδή την οποία πρέπει να εποπτεύσει, να ελέγξει και να ρυθμίσει η Ρυθμιστική Αρχή, προκειμένου να τηρηθούν κανόνες ανταγωνισμού και να προστατευτούν οι καταναλωτές. Η ΔΕΥΑ είναι οι κοινωφελείς και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, δρουν μονοπωλιακά».
Η κυβέρνηση από την πλευρά της έχει υπογραμμίσει ότι, οι πάροχοι ύδατος στην Ελλάδα είναι δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και ότι αυτό περιγράφεται, με σαφήνεια, στο σχέδιο νόμου
Συγκεκριμένα, το ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρει:
«Μετακινείται, για την προσεχή εβδομάδα, η εισαγωγή στην Ολομέλεια του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με αντικείμενο «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των Οδηγιών Ε.Ε. 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος».
Η επεξεργασία του νομοσχεδίου ολοκληρώνεται σήμερα, Δευτέρα, σε β’ ανάγνωση, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής και ο αρχικός προγραμματισμός ήταν να συζητηθεί και να ψηφιστεί στην Ολομέλεια, σε μια συνεδρίαση, την τρέχουσα εβδομάδα. Όπως, όμως, ανακοινώθηκε, η συζήτηση στην Ολομέλεια θα γίνει την προσεχή εβδομάδα προκειμένου να διατεθούν δύο συνεδριάσεις και όχι μία, δεδομένου ότι το νομοσχέδιο αρθρώνεται σε πολλά άρθρα και θα πρέπει να δοθεί χρονική άνεση για να λάβουν τον λόγο το δυνατό περισσότεροι βουλευτές.
Τις προηγούμενες ημέρες, κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου στην επιτροπή της Βουλής, μεγάλο μέρος της κριτικής των κομμάτων της αντιπολίτευσης επικεντρώθηκε στη μεταβίβαση της αρμοδιότητας για το νερό στη ΡΑΕ. Η κυβέρνηση έχει υπογραμμίσει ότι οι πάροχοι ύδατος στην Ελλάδα είναι δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και ότι αυτό περιγράφεται, με σαφήνεια, στο σχέδιο νόμου. Έχει διαβεβαιώσει, παράλληλα, ότι θέλει να διατηρήσει τον δημόσιο χαρακτήρα των υπηρεσιών παροχής ύδατος και του πόσιμου νερού στις πόλεις, όπως και του αρδευτικού νερού στις καλλιέργειες. Όπως έχει δηλώσει, όμως, σήμερα ο έλεγχος είναι πλημμελής και γι’ αυτό απαιτείται συστηματικά να ελέγχει και να εποπτεύει μια δημόσια ανεξάρτητη αρχή.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) επισημαίνουν ότι στο νομοσχέδιο (άρθρο 11) ορίζεται πως η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (σ.σ.: σήμερα είναι η ΡΑΕ) θα πρέπει να «παρακολουθεί και να εποπτεύει την ορθή εφαρμογή συμβάσεων παραχώρησης υπηρεσιών ύδατος σε τρίτους». Ευλόγως, συνεπώς, όπως σημειώνουν, «όλοι οι φορείς της αυτοδιοίκησης έχουν την άποψη ότι, εν τέλει, πίσω από την υπόθεση αυτή, κρύβεται ιδιωτικοποίηση». Στο ίδιο περίπου κλίμα κινούνται και οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΣΔΑ), οι οποίοι ζητούν ενίσχυσή τους με μόνιμο προσωπικό και απόσυρση του νομοσχεδίου.
H ίδια η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει δηλώσει για την επέκταση των δραστηριοτήτων της στο νερό και στα απόβλητα ότι το κύριο αντικείμενό της δεν είναι ρυθμιστικό. Είναι εποπτικό και διαχειριστικό. Σε κάθε περίπτωση, για να ανταποκριθεί στον ρόλο της ζητάει υποστήριξη σε προσωπικό και μέσα.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν καταγγείλει ότι το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό και κινείται αντίθετα με την απόφαση του ΣτΕ για το νερό. «Το νερό δεν είναι εμπορικό προϊόν για να ρυθμίζεται σε καθεστώς αγοράς», έχουν υπογραμμίσει. Επίσης έχουν καταγγείλει και σωρεία φωτογραφικών διατάξεων για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων και στα άλλα μέρη του σχεδίου νόμου και καταλογίζουν στην κυβέρνηση ότι «ολοκληρώνει συμβόλαια» λίγο πριν από τη λήξη της θητείας της».
Η κατεπείγουσα συνεδρίαση της ΔΕΥΑ Κω
Κατεπείγουσα συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΙΑ Κω δια περιφοράς, συγκάλεσε ο πρόεδρος της δημοτικής επιχείρησης Κωνσταντίνος Ζαχαρός, την περασμένη Πέμπτη, 3/3/2023, με δύο θέματα στην ημερήσια διάταξη:
- Λήψη απόφασης Δ.Σ. ΔΕΥΑ Δήμου Κω για άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου σύστασης Ρ.Α.Α.Ε.Υ. που αποτελεί αρνητική θεσμική εξέλιξη για τον τομέα παροχής υπηρεσιών ύδατος των ΔΕΥΑ.
- Στήριξη του Δ.Σ. της ΔΕΥΑ Δήμου Κω στην τετράωρη στάση εργασίας των εργαζομένων της με αίτημα την απόσυρση του νομοσχεδίου για την Ρ.Α.Α.Ε.Υ.
Κ. Ζαχαρός: «Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο»
Στην εισήγησή του ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΚ Κωνσταντίνος Ζαχαρός, ανέφερε τα κάτωθι:
«Αγαπητοί συνάδελφοι,
Οι ΔΕΥΑ και οι τοπικές κοινωνίες σε όλη τη χώρα βρίσκονται ενώπιο μιας πρωτοφανούς κατάστασης που αν νομιμοποιηθεί ακυρώνει την ουσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιφέρει τεράστιο κόστος στην κατανάλωση νερού, στις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες.
Ουσιαστικά η κυβέρνηση, με το νόμο που προωθεί δίχως επί της ουσίας διαβούλευση αφαιρεί ένα σημαντικό πλουτοπαραγωγικό πόρο από τις τοπικές κοινωνίες και τον μεταφέρει σε μια ρυθμιστική αρχή που δεν έχει λόγο ύπαρξης.
Η κυβέρνηση, παρά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, οδηγεί σε ιδιωτικοποίηση του νερού, μη λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές ανάγκες.
Η σημαντικότερη αλλαγή που φέρνει το πολυνομοσχέδιο είναι ότι οι κρατικές αρμοδιότητες ρύθμισης και ελέγχου όλων των φορέων παροχής της δημόσιας υπηρεσίας ύδρευσης και αποχέτευσης της χώρας αφαιρούνται από το αρμόδιο υπουργείο και ανατίθενται στην ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) που μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Το ζήτημα που προκύπτει με αυτή τη μεταβολή είναι ότι ο έλεγχος ενός αγαθού κοινής ωφελείας, όπως είναι το νερό, μεταφέρεται σε μια ρυθμιστική αρχή, που δεν έχει νόημα η ύπαρξή της, παρά μόνο εφόσον στοχεύει στην ιδιωτικοποίηση του νερού.
Ρυθμιστικές αρχές δημιουργούνται μόνο όταν υπάρχει ένα μονοπώλιο υπό δημόσιο έλεγχο και παράλληλα δημιουργούνται ιδιωτικές εταιρείες στην ίδια αγορά.
Έτσι, ως αντιστάθμισμα του δημόσιου ελέγχου, δημιουργείται μια ρυθμιστική αρχή που ασκεί έστω ένα στοιχειώδη έλεγχο υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, όπως δηλαδή ιδρύθηκε η ΡΑΕ.
Όμως, σε ό,τι αφορά το νερό, ο τομέας παροχής των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί, αφού κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το Σύνταγμα, όπως ρητά έχει κρίνει με σειρά αποφάσεων η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (1906/2014, 190/2022, 191/2022).
Δηλαδή, η κυβέρνηση με το υπό έγκριση νομοσχέδιο εκχωρεί τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδατος σε μια ρυθμιστική αρχή, που κύριο καθήκον της είναι η τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού, ενώ στον τομέα του νερού δεν υπάρχει αγορά για να ρυθμιστεί.
Ουσιαστικά επιβεβαιώνονται με τις προωθούμενες ρυθμίσεις οι υποψίες ότι με την ίδρυση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων) σχεδιάζονται παρεμβάσεις που θα οδηγήσουν στην ιδιωτικοποίηση των Δ.Ε.Υ.Α..
Όταν όλοι γνωρίζουν ότι οι ΔΕΥΑ είναι κοινωφελείς και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που λειτουργούν με ανταποδοτικότητα και ανήκουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο που ορίζει το καθεστώς λειτουργίας τους (ν. 1069/80), αλλά και πρόσφατη νομολογία, όπως η Απόφαση 5/2022 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.
Η ΡΑΕ, όπως άλλωστε όλες οι ρυθμιστικές αρχές, δεν υπάγεται στην εποπτεία του Δημοσίου, έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες και οι πράξεις της είναι εκτελεστές χωρίς να υπόκεινται σε κανενός είδους έλεγχο νομιμότητας ή σκοπιμότητας από τον αρμόδιο υπουργό.
Εξοργιστικό επίσης γεγονός είναι ότι όπως προβλέπεται στο πολυνομοσχέδιο, η ΡΑΑΕΥ θα επιβαρύνει οικονομικά τις Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης εισπράττοντας ποσοστό επί του ετήσιου κύκλου εργασιών τους και όχι επί των καθαρών κερδών τους. Και αυτό θα συμβαίνει ακόμη κι αν έχουν οικονομικές ζημιές.
Επίσης, με τις διατάξεις που προτείνονται, σχετικά με τις αρμοδιότητες της ΡΑΑΕΥ, τη σύνθεση και τη λειτουργία της επέρχεται πλήρης κατάργηση των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων των Δ.Σ. των ΔΕΥΑ, καθώς και αρμοδιοτήτων των δημοτικών συμβουλίων που ελέγχουν τις ΔΕΥΑ.
Με αυτό τον τρόπο απαξιώνεται πλήρως η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι τοπικές κοινωνίες χάνουμε μια ουσιαστική πλουτοπαραγωγική πηγή για την τοπική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικά σε κανένα άρθρο του σχεδίου νόμου δεν υπάρχει πρόβλεψη συμμετοχής εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Όλες αυτές οι προβλέψεις είναι καταστροφικές για τις ΔΕΥΑ και τις τοπικές κοινωνίες.
Εμείς, ως Δήμος Κω, πιστεύουμε στον σημαντικό κοινωνικό ρόλο των ΔΕΥΑ και στη δυνατότητα τους να στηρίξουν την τοπική ανάπτυξη.
Για αυτό απαιτούμε:
- Απόσυρση του νομοσχεδίου που οδηγεί σε ιδιωτικοποίηση του νερού.
- Απελευθέρωση των προσλήψεων αφού μιλάμε για επιχείρηση ανταποδοτικού χαρακτήρα, ώστε να καλυφθούν τα μεγάλα κενά σε προσωπικό.
- Δυνατότητα έγκρισης υπερωριών, προϋπόθεση απαραίτητη για την κάλυψη αναγκών ειδικά στην τουριστική περίοδο.
- Χρέωση του ενεργειακού κόστους των ΔΕΥΑ με βιομηχανικό τιμολόγιο .
- Κάλυψη του υπερβάλλοντος ενεργειακού κόστους από την μεγάλη αύξηση των τιμολογίων ρεύματος».
Θεοδόσης Νικηταράς: «Να συζητηθεί το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο»
Να συζητηθεί στο δημοτικό συμβούλιο το ζήτημα της επικείμενης κατάργησης του δημοσίου ελέγχου στο νερό, ζήτησε ο δήμαρχος Κω!
Σε σχετικό δελτίο του γραφείου τύπου του δήμου Κω, αναφέρονται τα εξής: «Μετά τη χθεσινή σημαντική απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΥΑ Κω, με την οποία ζητάει την απόσυρση του νομοσχεδίου που οδηγεί σε ουσιαστική κατάργηση του δημόσιου ελέγχου στη διαχείριση του νερού και της αποχέτευσης, ο Δήμαρχος Θεοδόσης Νικηταράς, από το Βερολίνο όπου εκπροσωπεί την Κω στην διεθνή τουριστική έκθεση, κάλεσε την Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου να το εισάγει ως θέμα συζήτησης στην επικείμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κω».
Μηνάς Κιάρης: «Να συγκληθεί άμεσα το δημοτικό συμβούλιο»
«Νομοσχέδιο ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΥΑ»
Ο δημοτικός σύμβουλος της παράταξης ΔΥΝΑΜΗ ΑΛΛΑΓΗΣ-ΚΩΣ 2023 κ. Μηνάς Κιάρης, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Στη Βουλή πηγαίνει προς ψήφιση νομοσχέδιο που αλλάζει το θεσμικό πλαίσιο των ΔΕΥΑ και ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του νερού.
Συγκεκριμένα, όπως προβλέπει το νομοσχέδιο, δημιουργείται μια Νέα Ρυθμιστική Αρχή με κυρίαρχες αρμοδιότητες που θα μπορεί να παρεμβαίνει στη λειτουργία των ΔΕΥΑ, να τιμολογεί νερό ύδρευσης και άρδευσης, να τιμολογεί τέλος διαχείρισης αποβλήτων, να προτείνει μερική ή ολική ιδιωτικοποίηση δημοτικών επιχειρήσεων.
Ουσιαστικά καταργείται η αυτοτέλεια των ΔΕΥΑ αλλά κυρίως ο κοινωφελής χαρακτήρας τους ενώ τις ανησυχίες εντείνει το γεγονός ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο διαμορφώθηκε και κατατέθηκε χωρίς διαβούλευση και μάλιστα ενώ η χώρα οδεύει προς εκλογές.
Εύλογα προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα:
1. Γιατί δεν ενισχύονται διοικητικά και οργανωτικά οι δημοτικές επιχειρήσεις αντί να τις θεωρούμε εκ των πραγμάτων προβληματικές και να θέλουμε να τις απογυμνώσουμε;
2. Γιατί σε αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση αποκλείστηκαν εντέχνως όλοι οι θεσμικοί φορείς;
3. Γιατί αυτό το τόσο σημαντικό νομοσχέδιο κατατίθεται, με περιορισμένη διαβούλευση, λίγες μέρες πριν κλείσει η Βουλή;
4. Από την πλευρά της ΔΕΥΑΚ και της δημοτικής αρχής ποια είναι η αντίδραση στο πολυνομοσχέδιο;
Πιστεύουμε να αντιλαμβάνονται όλοι τι σημαίνει να αφαιρείται η αρμοδιότητα αποφάσεων για το νερό από τους δήμους και τις ΔΕΥΑ: είναι το πρώτο βήμα για την ιδιωτικοποίηση που θα την πληρώσουν ακριβά οι πολίτες.
Η αντίδραση μας ως Δήμος πρέπει να είναι άμεση.
Ζητάμε έκτακτη σύγκληση του διοικητικού συμβουλίου της ΔΕΥΑΚ αλλά και του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Κω προκειμένου να υπάρξει απόφαση, να ζητηθεί η απόσυρση του σχετικού νομοσχεδίου.
Να κληθούν στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου οι βουλευτές Δωδεκανήσου και να πάρουν θέση ενώ ο Δήμος Κω πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις του με τις αυτοδιοικητικές δυνάμεις, σε επίπεδο ΚΕΔΕ, που αντιδρούν στην ιδιωτικοποίηση του νερού.
Αυτές είναι οι καθαρές δικές μας θέσεις.
Είμαστε εδώ για να συμβάλουμε με τις απόψεις μας αρκεί αυτοί που διοικούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της προάσπισης των δημοτικών επιχειρήσεων και την προστασία του δημότη».
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
