Έτσι είναι ή έτσι θέλουμε να είναι;

Άννα Αυγούλη

Όσο περνούν τα χρόνια και βιώνουμε τις συνέπειες του μαζικού τουρισμού, τόσο πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν για «συμμάζεμα». Αλλά και πάλι δεν ακούγονται…

Για την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, ούτε λόγος…

«Σάμπως ξέρουμε να κάνουμε και τίποτ’ άλλο;» μου είπε φίλος ξενοδοχοϋπάλληλος.

Έτσι είναι ή έτσι θέλουμε να είναι; Ιδού το ερώτημα και δεν είναι ρητορικό.

Περιδιαβαίνοντας στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω σε μια έρευνα του 2022 για τις επιδράσεις της υπέρβασης των ορίων της φέρουσας ικανότητας και του μαζικού τουρισμού, στην βιώσιμη ανάπτυξη ενός προορισμού, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορούσε στην Κεφαλονιά και την υπογράφει ο κ. Ε. Νικήτας.

Στην περίληψη (αυτή μόνο βρήκα…), γράφονται τα εξής:

«Ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς για την ανάπτυξη της οικονομίας μια χώρας. Τις τελευταίες δεκαετίες ο τουρισμός σημειώνει ανοδική τάση, ενώ στην περίπτωση της Ελλάδας εκτιμάται ότι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός της χώρας διπλασιάζεται. Κάτι τέτοιο βέβαια ενέχει κινδύνους για τη βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών που παρουσιάζουν αυξημένη επισκεψιμότητα. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να διερευνηθούν οι απόψεις απασχολούμενων σε τουριστικές επιχειρήσεις της Κεφαλονιάς για τις επιδράσεις που προκαλούνται από την υπέρβαση των ορίων της φέρουσας ικανότητας και του μαζικού τουρισμού, αλλά και με ποιο τρόπο η φέρουσα ικανότητα μπορεί να συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου. Για τη διεξαγωγή της έρευνας επιλέχθηκε η ποσοτική προσέγγιση. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 152 απασχολούμενοι σε επιχειρήσεις της Κεφαλονιάς και η συγκέντρωση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσα από τη χρήση ερωτηματολογίου. Σημειώνεται ότι, δεν υπήρξαν περιορισμοί που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ολοκλήρωση της έρευνας. Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε ότι οι επιδράσεις των ορίων της φέρουσας ικανότητας και του μαζικού τουρισμού επηρεάζουν περισσότερο το κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον και σε χαμηλότερο βαθμό το οικονομικό και φυσικό περιβάλλον. Ως σημαντικότερες επιδράσεις αναδείχθηκαν ο παραγκωνισμός των αναγκών των μόνιμων κατοίκων, ο αυξημένος κίνδυνος ατυχημάτων, η ρύπανση των παραλιών, ο μεγάλος όγκος των απορριμμάτων και η αύξηση του κόστους διαβίωσης για τους μόνιμους κατοίκους. Επιπλέον, ο υψηλός αριθμός των ημερήσιων επισκέψεων σε προστατευόμενες περιοχές, ο κορεσμός του περιβάλλοντος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και η υπέρβαση του μέγιστου ημερήσιου αριθμού των επισκεπτών, αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη του νησιού».

Ποια είναι αγαπημένε μου τα συμπεράσματα που έβγαλες από αυτή τη μικρή περίληψη; Δεν έβγαλες κανένα, απλά επιβεβαιώθηκαν όλα όσα έλεγες από παλιά…

Συμφωνώ και επαυξάνω. Δεν πάμε καλά, καθόλου καλά.

Βέβαια, εάν δεν πάθεις δεν μαθαίνεις, που έλεγε κι η μάνα μου.

Να σου πω ότι, παρόμοιες έρευνες – μελέτες, έχουν γίνει σε αρκετές τουριστικές περιοχές της χώρας μας, οι οποίες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Στις επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού στο περιβάλλον (σε λίγα χρόνια θα πούμε το νερό νεράκι…), στην κοινωνία και στην οικονομία.

Εάν  προσθέσεις και το σύστημα της μοδός το Airbnb, κλάφτα κι άστα…

Και τι κάνουν οι ταξιδιωτικοί προορισμοί;

Ο δικός μας απολύτως τίποτα. Αφήνει την κατάσταση να εξελίσσεται…

Κάπου διάβασα ότι, «το 70% του συνόλου των χρημάτων που δαπανώνται από τους τουρίστες σε αναπτυσσόμενες χώρες πηγαίνει τελικά στην τσέπη των διεθνών εταιρειών – αεροπορικές εταιρείες, ξενοδοχεία, εισαγωγείς ποτών και τροφίμων - και όχι στις τοπικές επιχειρήσεις».

Άντε καλέ… Εμείς δεν κινδυνεύουμε από «εξαγωγή» χρημάτων διότι ανήκομεν στις αναπτυγμένες χώρες…

Είδες που σε έκανα να γελάσεις;

Συνεχίζω το διάβασμα:

«Στον τομέα των υποδομών, οι τοπικές αρχές συχνά διαθέτουν κεφάλαια για την ανάπτυξη των αεροδρομίων και των οδικών δικτύων, παραμελώντας πιο σημαντικούς τομείς τοπικής σημασίας. Εκτός αυτού οι κάτοικοι πλήττονται από την άνοδο των τιμών που συνδέεται με τη μαζική εισροή τουριστών, καθώς το εισόδημά τους δεν αυξάνεται αναλογικά.

Ένας άλλος επίσης επικίνδυνος παράγοντας είναι κατά πόσο ένας τουριστικός προορισμός εξαρτάται από τον τουρισμό, καθώς η υπερβολική εξάρτηση από τον τουρισμό συνεπάγεται σημαντικούς κινδύνους.

Στο κοινωνικοπολιτιστικό τομέα, ο τουρισμός μπορεί να προκαλέσει αλλαγή ή απώλεια της τοπικής ταυτότητας και των αξιών. Με την ανάπτυξη του τουρισμού, οι ντόπιοι κάτοικοι αρχίζουν να προσαρμόζονται στις ανάγκες των τουριστών, καταστέλλοντας κατά κάποιο τρόπο τις δικές τους πολιτιστικές αξίες».

Τι έπαθες; Τρόμαξες; Πλάκα μου κάνεις… Μαζί δεν τα συζητάγαμε όλα αυτά πριν χρόνια; Δεν μιλάγαμε π.χ. για το τεράστιο αεροδρόμιο φέρνοντάς το σε παραλληλισμό με τις σχεδόν ανύπαρκτες δομές υγείας; Επί τη ευκαιρία, κάπου διάβασα ότι θέλουν να το μεγαλώσουν κι άλλο…

Ξεχνάς και ανησυχώ.

Για να σε «ισιώσω», θα κλείσω την κουβεντούλα μας με τη θετική όψη του ιδίου νομίσματος. Ναι υπάρχει και δεν είναι άλλη από τη διαπίστωση ότι, ο τουρισμός

φέρνει ανάπτυξη σε μερικές περιοχές και οικονομική και πολιτιστική.

Το θέμα όμως είναι, τι είδος τουρισμού θέλουμε και πόσο θα υποστηρίξουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε. Και λέω «πραγματικά» διότι, όπως σου είπα και στην αρχή, πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν για «συμμάζεμα». Εδώ είμαστε.

Με αυτές τις σκέψεις σε αφήνω να κάνεις καμιά βουτιά. Ηρεμούν τα νεύρα.

Κι έχουμε πολλά…