«Πριν αναλύσουμε τη θέση το ΣΕΠΕΚΩ για το προαναχωρησιακό κέντρο θα ήταν πολύ χρήσιμο να παραθέσουμε κάποια σημεία από τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, σύμφωνα με την κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας στις 18 Μαρτίου του 2016, που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη του προσφυγικού προβλήματος τόσο για τα νησιά και τη χώρα, όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη.
Σύμφωνα λοιπόν με το 1οαπό τα 9 σημεία της συμφωνίας: «1) Όλοι οι παράτυποι μετανάστες που διασχίζουν την Τουρκία και φθάνουν στα ελληνικά νησιά από τις 20 Μαρτίου 2016 και μετά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. (Το αυθεντικό κείμενο στα Αγγλικά: 1) All new irregular migrants or asylum seekers whose applications have been declared inadmissible crossing from Turkey to the Greek islands as of 20 March 2016 will be returned to Turkey;)»[1]
Με ενημερωτικό δελτίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μια μέρα μετά για επεξηγήσεις πάνω στη συμφωνία με τη μορφή ερωτήσεων απαντήσεων (Brussels, 19 March 2016):
«Ερώτηση: Πού θα φιλοξενούνται οι μετανάστες, ενώ περιμένουν να επιστρέψουν; Απάντηση: Οι παράτυποι μετανάστες μπορούν να διαμένουν σε κλειστά κέντρα υποδοχής στα ελληνικά νησιά. Υπόκεινται στη νομοθεσία της Ε.Ε. – ιδίως στην οδηγία της Ε.Ε. για επιστροφή. Οι αιτούντες άσυλο θα φιλοξενηθούν σε ανοιχτά κέντρα υποδοχής στα ελληνικά νησιά. (Το αυθεντικό κείμενο στα Αγγλικά: Where will migrants be accommodated whilst they await return? Irregular migrants may be held in closed reception centres on the Greek islands, subject to EU legislation – in particular the EU Return Directive. Asylum seekers will be accommodated in open reception centres on the Greek islands)»
Βλέπουμε λοιπόν ότι, η πρόβλεψη για παραμονή των παράτυπων μεταναστών σε κλειστά κέντρα στα νησιά μέχρι την επιστροφή τους ήταν όρος της συμφωνίας και γνωστή σε όλους εδώ και ένα χρόνο περίπου. Δεν πρόκειται για καινούργια εξέλιξη και δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως τέτοια. Τα δε κλειστά κέντρα έχουν αποκλειστικό σκοπό την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών στην Τουρκία όπως προβλέπεται και από το 1ο σημείο της συμφωνίας.
Ο ΣΕΠΕΚΩ από την πρώτη συνάντηση της επιτροπής διαβούλευσης για το προσφυγικό, στις 18/11/15, είχε υποστηρίξει την αναγκαιότητα κλειστής δομής. Όχι φυσικά για λόγους ρατσιστικούς αλλά γιατί η τουριστική εικόνα του νησιού δεν συνάδει με μετανάστες, παράτυπους και μη, να περιφέρονται ελεύθερα παντού, ιδιαίτερα μετά τα αλλεπάλληλα τρομοκρατικά κτυπήματα σ’ όλο τον κόσμο. Από τη στιγμή που η κλειστή δομή ήταν ήδη κομμάτι της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας εδώ και ένα χρόνο και θα λειτουργήσει στον ήδη υπάρχοντα χώρο, δεν πρέπει να μιλάμε για αιφνιδιασμούς και νέα δομή αλλά για ολοκλήρωση της ήδη υπάρχουσας στην κατεύθυνση του καλύτερου ελέγχου των παράτυπων αλλά και των παραβατικών μεταναστών και της ταχύτερης επαναπροώθησης τους προς την Τουρκία. Δεν πρέπει εξάλλου να μας διαφεύγει το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή πάνω από το 90% των μεταναστών στο νησί είναι Πακιστανοί και άρα δεν έχουν δικαίωμα ασύλου οπότε αναγκαστικά πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία με βάση το 1ο σημείο της συμφωνίας που προαναφέραμε. Όλοι αυτοί οι παράτυποι μετανάστες μόλις διαπιστώσουν ότι δεν έχουν δυνατότητα άσυλου και πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία είτε θα εξαφανιστούν από το ανοιχτό HOTSPOT, όπως ήδη σε πολλές περιπτώσεις κάνουν, είτε ενδεχομένως θα αρχίσουν να εκδηλώνουν παραβατικές συμπεριφορές. Επιπλέον, θεωρούμε ως πολύ θετικό είναι το γεγονός ότι η διαχείριση της κλειστής δομής θα ανήκει αποκλειστικά στα χέρια της Ελληνικής Αστυνομίας και ότι οι διάφορες, αμφιβόλου προθέσεων και κινήτρων ΜΚΟ, δεν θα έχουν καμία δυνατότητα παρέμβασης στη λειτουργία του.
Από όλα τα μέχρι στιγμής δημοσιευμένα και γνωστά έγγραφα προκύπτει ότι όρος της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας είναι η παραμονή των προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά. Αν κάποιος επιχειρήσει να ερμηνεύσει το σκεπτικό ή τη σκοπιμότητα αυτού του όρου δεν μπορεί παρά να διατυπώσει δύο εκδοχές:
Η πρώτη είναι ότι η παραμονή στα νησιά καθιστά δυσχερέστερη τυχόν διαφυγή τους προς τις χώρες της Ε.Ε. που είναι ο επιθυμητός προορισμός τους, κάτι που προφανώς όχι μόνον δεν επιθυμεί η Ε.Ε. να συμβεί κατά τον τρόπου που γινόταν πριν τις 20 Μαρτίου 2016, αλλά θέλει να ληφθούν και όλα τα μέτρα για την αποτροπή του. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι για τον λόγο αυτόν έκλεισαν πριν την υπογραφή της συμφωνίας τα σύνορα. Στα νησιά ελέγχονται λιμάνι και αεροδρόμιο και κατά κάποιο τρόπο η διαφυγή είναι δύσκολη έως αδύνατη, τουλάχιστον μαζικά. Δηλαδή, οι πρόσφυγες και μετανάστες είναι ουσιαστικά εγκλωβισμένοι. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο στην ηπειρωτική χώρα, όπου τα κυκλώματα των διακινητών πάντα βρίσκουν τρόπους διακίνησης και προώθησης των προσφύγων και μεταναστών προς τις χώρες της Ε.Ε. ακόμα και με κλειστά τα σύνορα.
Η δεύτερη, αφορά την αποθάρρυνση και αποτροπή νέων αφίξεων, αφού εκείνοι που θα θελήσουν να έρθουν στην Ελλάδα γνωρίζουν εξ αρχής ότι θα παραμείνουν ενδεχομένως επί μακρόν στα ελληνικά νησιά, ακόμα και αν εν δυνάμει δικαιούνται ασύλου, δηλαδή έχουν όπως λέγεται προσφυγικό προφίλ.
Εν κατακλείδι, στο καίριο ερώτημα αν αυτή η συμφωνία λειτούργησε προς όφελος του νησιού μας, η απάντηση είναι σίγουρα καταφατική. Αν σκεφτούμε τις ροές του 2015 με την κατάσταση του 2016, σίγουρα όλοι πρέπει να παραδεχτούμε ότι η κατάσταση το ‘16 ήταν πολύ καλύτερη. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που οι κρατήσεις για το 2017 φαίνεται να πηγαίνουν πολύ καλά. Ας μιλήσουμε όμως με συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία που καταδεικνύουν χωρίς αμφιβολία τη βελτίωση της κατάστασης. Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 15 Ιουνίου 2016: ενώ τις εβδομάδες πριν τη συμφωνία έφταναν καθημερινά στα ελληνικά νησιά 1740 άτομα, μετά τη συμφωνία και μέχρι τη 1η Μαΐου το νούμερο έπεσε στα 47 άτομα καθημερινά. Μια μείωση της τάξης του 95%! Επιπλέον για τους προηγούμενους μήνες οι καθημερινές αφίξεις ήταν: 4.921 καθημερινές αφίξεις τον Σεπτέμβριο του ‘15, 6.929 τον Οκτώβριο, 5.146 τον Νοέμβριο, 3.368 τον Δεκέμβριο, 1.987 τον Ιανουάριο του ‘16 και 1.943 τον Φεβρουάριο. (Το αυθεντικό κείμενο στα Αγγλικά: «How many migrants arrived in Greece since 20 March? In the weeks before the implementation of the Statement, there were around 1,740 daily crossings of migrants to the Greek islands. Since 1 May the average daily number of arrivals is down to 47, a decrease of over 95%. The total numbers of irregular arrivals from Turkey to Greece in September, October, November, December 2015, January and February 2016 were respectively 147,639, 214,792, 154,381, 104,399, 61,602 and 56,335 persons. For the same months the corresponding daily averages were 4,921, 6,929, 5,146, 3,368, 1,987 and 1,943 persons.».
Τελειώνοντας, θα πρέπει να σταθούμε όλοι στις εκκλήσεις τόσο του δημάρχου και των επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων, όσο και των φορέων που συμμετείχαν στην πρόσφατη διαβούλευση, για αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία μακριά από ακραίες αντιδράσεις, που έναν περίπου μήνα πριν αρχίσουν οι πρώτες αφίξεις τουριστών θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί στο νησί. Θα ήταν το τελειωτικό κτύπημα στην τουριστική εικόνα της Κω. Οι καιροί είναι δύσκολοι, δεν υπάρχουν περιθώρια για διχαστικές λογικές και όλοι μαζί πρέπει με νηφαλιότητα να προσεγγίζουμε θέματα που σε πολλές περιπτώσεις ξεφεύγουν από το στενό τοπικό ορίζοντα και έχουν μια ευρύτερη διάσταση που αφορά ολόκληρο τον πλανήτη
Με εκτίμηση
Το ΔΣ του ΣΕΠΕΚΩ».
[1] Τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και τα σχετικά μ’ αυτήν ενημερωτικά δελτία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μπορεί να τα βρει όποιος θέλει στο διαδίκτυο.
