«Ήρθε πλέον ο καιρός που όλοι μας πρέπει να μιλάμε όχι για το μπετόν και τις πολλές νέες κλίνες, τα μεγάλα αεροδρόμια, αλλά πρέπει να δούμε πώς θα πρέπει να διαχειριστούμε τον πρωτογενή τομέα και αξίες που μας άφησαν οι παππούδες μας και οι αρχαίοι Έλληνες, προκειμένου να διαχειριστούμε σωστά τη γη μας. Από εκεί είναι ο πλούτος μας»
«Οι εργαζόμενοι είναι το Α και το Ω. Η αξιοπρέπεια μιας κοινωνίας παγκόσμια, ξεκινάει από το ποσοστό των ανέργων. Άρα, όσο μικρότερο είναι το ποσοστό των ανέργων, τόσο η κοινωνία είναι πιο αξιοπρεπής. Τότε υπάρχει πλούτος»
Με μεγάλο ενδιαφέρον και ευκαιρία για σκέψεις και προβληματισμό – κύρια όσων λαμβάνουν αποφάσεις - η συνέντευξη που παραχώρησε στον «Σ» ο Νίκος Πουλιού, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΤ και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Divine Hotels.
Ο κ. Πουλιού αναφέρεται, ως είναι λογικό, στις επιπτώσεις του covid19 στην τουριστική βιομηχανία της χώρας, στα μέτρα που έχει λάβει έως σήμερα η κυβέρνηση, στις προτάσεις και στη στόχευση του ΕΟΤ, στο πως μπορεί να αδράξει την «ευκαιρία» ο δήμος (και ο κάθε δήμος) και στο πως βλέπει και οραματίζεται το μέλλον του τόπου μας.
Σε όσους αναφέρονται – λόγω κορωνοϊού – στον εσωτερικό τουρισμό, απαντά πως, «αυτή τη στιγμή δεν περιποιεί τιμή να μιλάμε για εσωτερικό τουρισμό τον οποίο έχουμε αφήσει τόσα χρόνια στο περιθώριο και τον σκεφτόμαστε τώρα λόγω πανδημίας», τονίζοντας παράλληλα πως, «ο εσωτερικός τουρισμός είναι οι συμπολίτες μας, είναι η εσωτερική ανακατανομή πλούτου…» και ακόμα πως, «πρέπει και επιβάλλεται, οι κυβερνήσεις διαχρονικά, να τον προτάσσουν».
Όσον αφορά στον υγειονομικό έλεγχο των επισκεπτών μας όταν ξεκινήσουν οι αεροπορικές συνδέσεις με το εξωτερικό, δηλώνει ξεκάθαρα πως, «όσοι έρθουν στην Ελλάδα, θα πρέπει να έχουν ψηλά τον δείκτη ατομικής ευθύνης, να έχουν βγει πρώτον τα test και δεύτερον κάποιο φάρμακο για τα αντισώματα. Θα πρέπει αυτά τα δυο να υπάρχουν για να ξεκινήσει ο τουρισμός. Εάν δεν υπάρξουν αυτά τα δύο, δεν νομίζω ότι θα πρέπει να ξεκινήσει να κινείται ο τουρίστας και να μεταφέρεται από μια χώρα στην άλλη».
Για το δήμο, εκτιμά πως, θα πρέπει να βάλει ψηλά στην ατζέντα την αειφορία για πρώτη φορά, την προστασία του περιβάλλοντος. «Είναι μια τεράστια ευκαιρία που θα πρέπει να την αρπάξουμε και να πιέσουμε προς αυτή την κατεύθυνση την κυβέρνηση» τονίζει.
Δεν διστάζει να ξαναμιλήσει για αλλαγή του μοντέλου διοίκησης των νησιών μας. «Ήρθε πλέον ο καιρός μάλλον που όλοι μας πρέπει να μιλάμε όχι για το μπετόν και τις πολλές νέες κλίνες, τα μεγάλα αεροδρόμια, αλλά πρέπει να δούμε πώς θα πρέπει να διαχειριστούμε τον πρωτογενή τομέα και αξίες που μας άφησαν οι παππούδες μας και οι αρχαίοι Έλληνες, προκειμένου να διαχειριστούμε σωστά τη γη μας. Από εκεί είναι ο πλούτος μας» λέει χαρακτηριστικά, ενώ προτρέπει άπαντες, να προστατεύσουν τους εργαζόμενους. «Οι εργαζόμενοι είναι το Α και το Ω. Να ξέρετε ότι, η αξιοπρέπεια μιας κοινωνίας παγκόσμια, ξεκινάει από το ποσοστό των ανέργων. Άρα, όσο μικρότερο είναι το ποσοστό των ανέργων, τόσο η κοινωνία είναι πιο αξιοπρεπής. Τότε υπάρχει πλούτος» σημειώνει. «Πρώτιστο μέλημα όλων μας είναι η διασφάλιση υγείας του πολίτη και βεβαίως του όποιου φιλοξενούμενου έρθει. Όχι το χρήμα» αναφέρει για να καταλήξει λέγοντας: «Να σταθούμε όλοι μας αρωγοί δίπλα στους ανθρώπους που αυτή την ώρα είναι στην πρώτη γραμμή, ιατρικό προσωπικό, νοσηλευτικό, εργαζόμενοι στους χώρους υγείας και να τους ευχαριστήσουμε από καρδιάς και να υποκλιθούμε με σεβασμό. Να μπορέσουμε να τους δώσουμε ό,τι τους αρμόζει, προκειμένου να είναι δυνατοί, να έχουν οι ίδιοι υγεία για να μπορέσουν να προσφέρουν σε όλους μας».
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερ: Κύριε Πουλιού, είναι γνωστό ότι, ένας από τους τομείς που «χτυπήθηκε» από τον covid19, είναι η τουριστική βιομηχανία της χώρας. Θα ήθελα ένα πρώτο σχόλιο.
Ν.Π.: Διαχρονικά έχει ειπωθεί ότι, με το θρόισμα του πουλιού βάλλεται ο τουρισμός. Εάν κάτι πολύ μικρό γίνει σ’ ένα μέρος του κόσμου, επηρεάζει παγκόσμια το τουριστικό προϊόν. Πολύ δε μάλλον τώρα που η πανδημία είναι κολοσσιαία και πρωτοφανής στα χρονικά, το πρώτο προϊόν που βάλλεται στην οικονομική αλυσίδα, είναι ο τουρισμός. Βεβαίως, πρώτα είναι η υγεία και αυτή δεν μπαίνει στη ζυγαριά.
Ερ: Τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η κυβέρνηση για τον τουριστικό κλάδο, σας ικανοποιούν;
Ν.Π.: Ακόμα δεν έχει εξαγγελθεί το τουριστικό πακέτο. Αυτό που έχει εξαγγελθεί, είναι τα γενικότερα οικονομικά μέτρα που πιάνουν και λίγο τις επιχειρήσεις όπως για παράδειγμα την επιστρεπτέα προκαταβολή που συμπεριλαμβάνονται και κάποιες μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις. Ουσιαστικά όμως, το πακέτο το περιμένουμε εντός των ημερών, προκειμένου η κυβέρνηση να δει πλέον πιο ξεκάθαρα πότε θα ανοίξουν σιγά σιγά η αγορά και οι τουριστικές επιχειρήσεις και πολύ περισσότερο, τι κονδύλια θα πάρει από την Ευρώπη. Πέρα από αυτά που έχουν εξαγγελθεί, βλέπουμε ότι, η Ε.Ε. βάζει πλέον πλάτη με ένα κονδύλι περίπου των 2 τρις ευρώ για την επόμενη 7ετία. Μέσα από εκεί θα δούμε τι αναλογεί στην Ελλάδα. Θεωρώ λοιπόν ότι, εάν όλα αυτά τα μαζέψει η ελληνική κυβέρνηση σε ένα πακέτο θα δούμε πώς θα ωφεληθεί ο εργαζόμενος στον τουριστικό τομέα και οι τουριστικές επιχειρήσεις.
Ερ: Ένας από τους βασικούς συνομιλητές των κυβερνήσεων, είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ), στο διοικητικό συμβούλιο του οποίου είστε μέλος. Έχετε συνεργαστεί; Έχετε κάνει προτάσεις;
Ν.Π.: Από την πρώτη στιγμή της κρίσης έχουμε συνεδριάσει και έχουμε κάνει και τηλεδιασκέψεις με τον ΕΟΤ παρόντος και του υπουργού Τουρισμού. Έχουμε βέβαια κάνει τις δικές μας επισημάνσεις, αλλά τρέχουν τόσο γρήγορα τα γεγονότα που αυτό που έσπευσε απευθείας το διοικητικό συμβούλιο ήταν να σταματήσουμε όλες τις διαφημίσεις στο εξωτερικό προκειμένου να κρατήσουμε χρήμα ώστε, μόλις ανοίξουν οι αγορές και το επιτρέψουν οι υγειονομικές αρχές, να δώσουμε περισσότερο χρήμα για περαιτέρω ώθηση στο τρίτο τρίμηνο του έτους, για να πιάσουν τόπο τα χρήματα αυτά. Καταλαβαίνετε πολύ καλά ότι, χρήματα τα οποία θα δινόντουσαν τώρα, θα ήταν και απρέπεια απέναντι σε όλους τους ανθρώπους που πονάνε, αλλά δεν θα υπήρχε και αντικείμενο στο να δώσεις χρήματα αυτή την ώρα όταν ο κάθε άνθρωπος δεν σκέφτεται να πάει διακοπές αλλά σκέφτεται πρωτίστως την υγεία του και την ασφάλειά του.
Ερ: Το άνοιγμα της τουριστικής περιόδου, όπως ακούγεται, προσδιορίζεται για τις αρχές Ιουλίου…
Ν.Π.: Αυτά ακούμε από την τηλεόραση. Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Αν μιλήσετε με την ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού ή του ΕΟΤ, κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς την ημερομηνία. Μόλις δοθεί το έναυσμα από τις υγειονομικές αρχές, τότε θα βάλουν σε προτεραιότητα το άνοιγμα των 12μηνης λειτουργίας ξενοδοχειακών μονάδων, δηλαδή τα ξενοδοχεία πόλης, και δευτερευόντως τα εποχικής λειτουργίας που φαντάζομαι, περίπου τον Ιούλιο.
Ερ: Μέσα σε όλα αυτά που ακούμε – και ακούμε πολλά… - κάποιοι κάνουν λόγο για αύξηση του εσωτερικού τουρισμού, ελέω κορωνοϊού… Πιστεύετε πως, εάν προστατευτεί η υγεία μας και ξεπεραστεί αισίως αυτό το θέμα, με την οικονομική δυσπραγία που υπάρχει, είναι εφικτό κάτι τέτοιο;
Ν.Π.: Θα μου επιτρέψετε ένα γενικό σχόλιο. Αυτή τη στιγμή δεν περιποιεί τιμή να μιλάμε για εσωτερικό τουρισμό τον οποίο έχουμε αφήσει τόσα χρόνια στο περιθώριο και τον σκεφτόμαστε τώρα λόγω πανδημίας. Εσωτερικός τουρισμός για μας, είναι οι συμπολίτες μας. Είναι η εσωτερική ανακατανομή πλούτου, η χαλάρωση και η φιλοξενία των συνανθρώπων μας. Τόσο απλά. Δηλαδή, ο Έλληνας να γνωρίσει την Ελλάδα. Μια δύναμη πυρός την οποία ποτέ δεν έχουμε αξιοποιήσει. Είμαι τελείως αντίθετος στο να λέγεται τελείως υλιστικά και οικονομίστικα ότι, ο εσωτερικός τουρισμός δεν αποφέρει περαιτέρω χρήμα στην Ελλάδα, αφού ο τουρισμός είναι εξαγωγικό προϊόν. Κοιτάτε τι λάθος κάνουμε: βλέπουμε μόνο τον εισερχόμενο τουρισμό (από το εξωτερικό) και δεν κατανοούμε το εξής απλό. Ο εσωτερικός τουρισμός διατηρεί και συντηρεί τις θέσεις εργασίας. Δίνει ξεκούραση και φιλοξενία στον συμπολίτη που θα ταξιδέψει και θα γνωρίσει την Ελλάδα. Του δημιουργεί ψυχολογική ανάταση να δουλέψει περαιτέρω και γρηγορότερα. Άρα, πρέπει και επιβάλλεται, οι κυβερνήσεις διαχρονικά, να προτάσσουν τον εσωτερικό τουρισμό.
Τώρα στην ερώτησή σας. Πιστεύω ότι θα υπάρξουν χρήματα όχι δικά μας, αλλά χρήματα που θα δοθούν απ’ έξω. Κατά κάποιον τρόπο, θα πρέπει να κινηθεί η οικονομία. Δύο τρόποι υπάρχουν: α) να ξεκινήσει το κράτος δημόσια έργα ώστε να ξεκινήσουν οι εργολαβίες, ο κόσμος να πιάσει δουλειά κ.λ.π. και β) να διοχετευτεί ζεστό χρήμα στην αγορά. Για δε την τόνωση του τουρισμού, θα πρέπει να ξαναφέρουμε στο προσκήνιο τον εσωτερικό τουρισμό, αλλά με άλλο σχεδιασμό ώστε να είναι ζωντανός στο διηνεκές.
Ερ: Κύριε Πουλιού, θα μου επιτρέψετε κι εμένα μια επισήμανση, όσο κι αν αυτό δεν είναι άκρως δημοσιογραφικό… Οφείλω να ομολογήσω δημόσια ότι, επί σειρά ετών που συνομιλούμε, δεν έχετε αλλάξει τις «σταθερές» σας. Δηλαδή, οι βασικές σας αρχές είναι διαχρονικές και δεν «διαμορφώνονται» ανάλογα με τις καταστάσεις και αυτό σας τιμά. Το ερώτημα τώρα. Υπάρχει έντονος προβληματισμός και ανησυχία για τον υγειονομικό έλεγχο των επισκεπτών μας όταν ξεκινήσουν οι αεροπορικές συνδέσεις με το εξωτερικό. Ποια η άποψή σας;
Ν.Π.: Ανησυχία υπάρχει και θα υπάρχει διότι, όταν γίνεται από υγειονομικές αρχές και κυβέρνηση μια διαπαιδαγώγηση για την ατομική ευθύνη που θα πρέπει να έχει ο καθένας μας, θα πρέπει αυτή η ατομική ευθύνη να υπάρχει και στους φιλοξενούμενούς μας, στους τουρίστες που θα έρθουν. Άρα, όσοι έρθουν στην Ελλάδα, θα πρέπει να έχουν ψηλά τον δείκτη ατομικής ευθύνης, να έχει επικοινωνηθεί τόσο πολύ καλά και βεβαίως, επειδή ακούμε και για κάποια πρωτόκολλα, είναι λογικό να έχουν βγει πρώτον τα test και δεύτερον κάποιο φάρμακο, για τα αντισώματα που λένε. Θα πρέπει αυτά τα δυο να υπάρχουν για να ξεκινήσει ο τουρισμός. Εάν δεν υπάρξουν αυτά τα δύο, δεν νομίζω ότι θα πρέπει να ξεκινήσει να κινείται ο τουρίστας και να μεταφέρεται από μια χώρα στην άλλη. Θεωρώ όμως ότι είμαστε σε καλή φάση αυτή την ώρα, γι’ αυτό και ακροφαίνεται ότι θα ανοίξουν οι τουριστικές αγορές περίπου τον Ιούνιο.
Ερ: Περιθώρια πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο υπάρχουν; Δηλαδή, μπορεί να κάνει κάτι ο δήμος ή η περιφέρεια πέρα από την κυβέρνηση;
Ν.Π.: Για τον δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού προ κορωνοϊού, έχει δημιουργηθεί και συγκροτηθεί η 13άδα των περιφερειαρχών και για τον τουρισμό για να καθετοποιούν κάποιες δράσεις τους τοπικά. Αυτό είναι επίκαιρο και βλέπω ότι γίνονται πράγματα. Σε τοπικό επίπεδο, την ευθύνη σαφώς την έχει ο δήμος της Κω. Εγώ έχω πάλι μια γενική θέση. Επειδή έχει ειπωθεί ότι τίποτε πλέον δεν θα ‘ναι όπως πριν, νομίζω ότι είναι μια μεγάλη ευκαιρία για το δήμο και μέσω της ΚΕΔΕ να μπορέσει να διεκδικήσει από την κυβέρνηση θέματα που διαχρονικά η κυβέρνηση δεν τολμούσε να δώσει ή να μιλήσει.
Ερ: Δώστε μας μερικά παραδείγματα.
Ν.Π.: Πέρα από την οικονομική συμπαράσταση που ο κάθε δήμος θα πρέπει να μείνει δίπλα στις επιχειρήσεις και στους πολίτες, όπως λ.χ. με πάγωμα αυξήσεων ή και μειώσεων στα τέλη, στους παραλιούχους κ.ο.κ., θα πρότεινα να βάλει ψηλά στην ατζέντα την αειφορία για πρώτη φορά, την προστασία του περιβάλλοντος κ.λ.π. Είναι μια τεράστια ευκαιρία που θα πρέπει να την αρπάξουμε και να πιέσουμε προς αυτή την κατεύθυνση την κυβέρνηση. Αυτό το κάνουμε στον ΕΟΤ. Προτάσσουμε την αειφορία, το περιβάλλον, τους αρχαιολογικούς μας χώρους για να μπορέσουμε να αναδείξουμε μια άλλη Ελλάδα. Η κρίση μπορεί να βγει και σε καλό στο εξής: Η Ελλάδα είναι ασφαλής χώρα, αλλά είναι και η χώρα του πολιτισμού. Η χώρα που λόγω της γεωγραφικής θέσης και του περιβάλλοντος, μας δίνει τέτοιο πλούτο που θα μπορούσαμε πλέον αυτόν να τον «εκμεταλλευτούμε» και να αναδείξουμε τα ισχυρά στοιχεία που δίνει παγκόσμια. Δεν είναι σωστό πλέον, ο κάθε δήμος να μπορέσει να διεκδικήσει την καθαριότητα των αρχαιολογικών χώρων, να επιβάλλει υπογείωση καλωδίων της ΔΕΗ, να γίνει έρευνα για τον υδροφόρο ορίζοντα, να μπορέσουμε να δούμε τις αντοχές του νησιού, να μιλήσουμε για πράγματα τα οποία ποτέ δεν βάλαμε στο τραπέζι γιατί ποτέ δεν είχαμε το θάρρος; Όταν χιλιάδες τουριστικές επιχειρήσεις θα μείνουν άδειες, μήπως θα πρέπει να αλλάξουμε το μοντέλο μας; Μήπως θα πρέπει να δούμε κάποιο άλλο μοντέλο διοίκησης των νησιών μας, της Ελλάδας μας γενικότερα;
Ερ: Με όσα αναφέρετε, δράττομαι της ευκαιρίας να σας ρωτήσω, μήπως τώρα είναι ευκαιρία να «καλλιεργήσουμε» και άλλους τομείς στο νησί μας και όχι μόνο αυτόν του τουρισμού;
Ν.Π.: Καταλαβαίνω πού το πάτε και γι’ αυτό μίλησα για αειφορία. Ο πρωτογενής τομέας και άλλοι τομείς της οικονομίας που διαχρονικά δυστυχώς έχουν μπει στο περιθώριο, είναι μια ευκαιρία να αναπτυχθούν. Θα σας πω κάτι που είχαμε προγραμματίσει στον ΕΟΤ λίγο πριν την κρίση. Να κάναμε το πρώτο Δ.Σ. του ΕΟΤ στην Κω τον Μάιο, με αντικείμενο την ανάδειξη του πρωτογενούς πλούτου του νησιού και να το δέσουμε γαστρονομικά, υγειονομικά, φυσιοθεραπευτικά με τον Ιπποκράτη και μέσα από αυτές τις δράσεις να φέρουμε στο παρόν όλες τις παλιές αξίες προκειμένου να δώσουμε το στίγμα μας ως ΕΟΤ για το πού πρέπει να πάμε, πώς θα πάμε και πού θέλουμε να οδηγήσουμε την Ελλάδα μας στο μέλλον. Ήρθε πλέον ο καιρός μάλλον που όλοι μας πρέπει να μιλάμε όχι για το μπετόν και τις πολλές νέες κλίνες, τα μεγάλα αεροδρόμια, αλλά πρέπει να δούμε πώς θα πρέπει να διαχειριστούμε τον πρωτογενή τομέα και αξίες που μας άφησαν οι παππούδες μας και οι αρχαίοι Έλληνες, προκειμένου να διαχειριστούμε σωστά τη γη μας. Από εκεί είναι ο πλούτος μας.
Ερ: Κύριε Πουλιού, να κλείσουμε τη συνέντευξή μας με δύο ερωτήματα: α) είναι «χαμένη» ή όχι η φετινή τουριστική χρονιά και β) πείτε μου τη γνώμη σας για το αίτημα πολλών περί μείωσης των συντελεστών ΦΠΑ.
Ν.Π.: Για τον ΦΠΑ, να σας πω ότι το περιμένουμε στο επόμενο πακέτο που θα δώσει η κυβέρνηση. Ελπίζουμε να γίνουν κατανοητά τα αιτήματα του ΣΕΤΕ, της ΠΟΞ, κ..α. Και πάλι όμως τονίζω, μην ξεχάσουμε προς θεού τους εργαζόμενους. Είναι το Α και το Ω. Να ξέρετε ότι, η αξιοπρέπεια μιας κοινωνίας παγκόσμια, ξεκινάει από το ποσοστό των ανέργων. Άρα, όσο μικρότερο είναι το ποσοστό των ανέργων, τόσο η κοινωνία είναι πιο αξιοπρεπής. Τότε υπάρχει πλούτος.
Όσο για το εάν είναι χαμένη ή όχι η χρονιά, κανείς δεν ξέρει. Δεν μπορώ να προφητεύσω, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι, θα πετάξουν κάποια τσάρτερς, όμως, έχουμε ακυρώσεις συμβολαίων, επιστροφή προκαταβολών, πρακτορεία έχουν αποκλείσει για το 2020 την Ρόδο και την Κω. Άρα καταλαβαίνετε ότι, όλο αυτό το τουριστικό προϊόν είναι μια τεράστια βιομηχανία ή οποία για να κινηθεί θέλει και χρόνο και χρήμα. Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε συγκρατημένοι. Θα κινηθεί ο τουρισμός από τον Ιούλιο και μετά, αλλά μην με ρωτάτε ποσοστά, δεν μπορώ να προβλέψω.
Ερ: Κύριε Πουλιού, ο επίλογος της κουβέντας μας, δικός σας.
Ν.Π.: Πρώτιστο μέλημα όλων μας είναι η διασφάλιση υγείας του πολίτη και βεβαίως του όποιου φιλοξενούμενου έρθει. Όχι το χρήμα. Αν προτάξουμε την υγεία, θα είμαστε μακροπρόθεσμα οι ωφελημένοι, διότι πλέον, η υγεία που την ευχόμαστε έτσι για να το πούμε, σήμερα έχει τη μεγαλύτερη αξία που θα μπορούσε να έχει ποτέ. Θα πρέπει όλοι να δώσουμε σε αυτή τη λέξη τη δυναμική που της αρμόζει και να της βάλουμε μέσα και μια θεϊκή έννοια, δηλαδή, να σεβαστούμε τη λέξη και να σταθούμε όλοι μας αρωγοί δίπλα στους ανθρώπους που αυτή την ώρα είναι στην πρώτη γραμμή, ιατρικό προσωπικό, νοσηλευτικό, εργαζόμενοι στους χώρους υγείας και να τους ευχαριστήσουμε από καρδιάς και να υποκλιθούμε με σεβασμό. Να μπορέσουμε να τους δώσουμε ό,τι τους αρμόζει, προκειμένου να είναι δυνατοί, να έχουν οι ίδιοι υγεία για να μπορέσουν να προσφέρουν σε όλους μας.
