Γεωργία Γκιόκα

 Όταν λέμε ακουστική διάκριση εννοούμε την ικανότητα του ατόμου να διακρίνει τους ήχους του περιβάλλοντος τους ήχους των αντικειμένων και τους ήχους των φωνημάτων μιας λέξης ξεχωριστά. Βλέποντας ένα αντικείμενο και ακούγοντας τον ήχο που παράγει συσχετίζουμε αυτόματα τον ήχο με το αντικείμενο και αποθηκεύουμε έτσι καλύτερα την πληροφορία στην μνήμη μας. Αυτή η διαδικασία ταυτοποίησης ξεκινά από πολύ νωρίς από τους πρώτους μήνες την ζωής του παιδιού και ονομάζεται συσχετισμός του ήχου με το αντικείμενο.

Από πολύ νωρίς το παιδί κατακλύζεται από εκατοντάδες ήχους. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν το παιδί να αναπτύξει την ικανότητα του να διακρίνει τους ήχους του περιβάλλοντος έτσι ώστε να μπορέσει να κατανοήσει το περιβάλλον του τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο. Ο πρώτο ήχος που μαθαίνει το παιδί να ξεχωρίζει είναι η φωνή της μητέρας του. Άλλους ήχους του οποίους ακούει το παιδί και σιγά σιγά αρχίζει να τους διακρίνει είναι οι ήχοι από τα ζώα (π.χ., αγελάδα, σκύλος, γάτα κ.α.), επίσης ακούει ήχους από τα μέσα μεταφοράς και ήχους από τα παιχνίδια του. Το παιδί βλέποντας το αντικείμενο και ακούγοντας τον ήχο που παράγει κατανοεί το αντικείμενο αρχικά και στην συνέχεια προσπαθεί να μιμηθεί τον ήχο που παράγει. Άλλωστε τα παιδιά όταν ξεκινούν να μιλούν πρώτα αναπαράγουν τους ήχους του περιβάλλοντος τους και μετά θα πουν τις πρώτες τους λέξεις.

Γιατί όμως είναι σημαντική η διάκριση των ήχων του περιβάλλοντος; Η ικανότητα του παιδιού να βλέπει, να ακούει και να συνδυάζει τον ήχο με το αντικείμενο είναι το πρώτο βήμα στην κατάκτηση της φωνολογικής ενημερότητας αρχικά και της ικανότητας της γραφής αργότερα δηλαδή να ξεχωρίζει ότι οι προτάσεις αποτελούνται από λέξεις, οι λέξεις από συλλαβές και οι συλλαβές από συγκεκριμένα φωνήματα (ήχους). Επίσης γνωρίζοντας ότι κάθε αντικείμενο παράγει διαφορετικό ήχο βοηθά και στην ανάπτυξη του λεξιλογίου και στην κατανόηση του περιβάλλοντος γενικότερα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι παιδιά με φωνολογικές διαταραχές υστερούν στην ικανότητα τους να διακρίνουν ακουστικά ήχους που μοιάζουν μεταξύ τους. Συνήθως λοιπόν τα παιδιά με φωνολογικές διαταραχές μπερδεύουν τα ομόηχα φωνήματα όπως /θ/-/δ/, /φ/-/β/, /δ/-/β/, /θ/-/φ/ και άλλα και αυτό γιατί δεν μπορούν να τα ξεχωρίσουν ακουστικά. Κάτι που θα αντικατοπτρίζεται και στο γραπτό λόγο αν δεν αντιμετωπιστεί η δυσκολία του παιδιού. Επίσης είναι χαρακτηριστικό τα παιδιά που δεν έχουν κατακτήσει την φωνολογική ενημερότητα να δυσκολεύονται στην κατάκτηση των μηχανισμών της ανάγνωσης και της γραφής.