Το θέμα της άναρχης δόμησης του νησιού μας, κύρια των τριών Οικισμών Παραδεισίου, Αγίου Νεκταρίου και Νέας Αλικαρνασσού (Λάμπη), το έχουμε επισημάνει πολλές φορές, μέσω συνεντεύξεων τόσο με τον πρόεδρο της Μόνιμης Επιτροπής Κω του ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο) Γιώργο Χρυσουλάκη όσο και με τον πρώην βουλευτή Δωδ/σου του ΣΥΡΙΖΑ Ηλία Καματερό.
Στο σημερινό μας ρεπορτάζ, θα κάνουμε εκτενή αναφορά στις περιπτώσεις των τριών Οικισμών, προκειμένου να καταδειχθούν οι μέχρι σήμερα προσπάθειες των δημοτικών μας αρχών για τον πολεοδομικό τους σχεδιασμό (δυστυχώς αποσπασματικές και ως εκ τούτου ατελέσφορες), αλλά και οι μη οφειλόμενες ενέργειές τους, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στη σημερινή κατάσταση, η οποία, όπως διαφαίνεται, είναι μη αναστρέψιμη.
Το ιστορικό σε αδρές γραμμές
Σύμφωνα, λοιπόν, με το ρεπορτάζ μας, οι πολεοδομικές μελέτες αυτών των Οικισμών ξεκίνησαν να γίνουν με το θεσμικό πλαίσιο του νόμου 1337/83, του Αντώνη Τρίτση. Δηλαδή, πριν 40 ολόκληρα χρόνια!!!
Αυτός ο Νόμος θεωρήθηκε επανάσταση. Γιατί; Διότι, σύμφωνα με έως τότε νόμους, όταν φτιαχνόταν ένας Οικισμός, για τις εκτάσεις που έπαιρνε το κράτος για να φτιάξει δρόμους κ.λ.π., θα έδινε αποζημιώσεις. Αυτό όμως, δυστυχώς, ουδέποτε τηρήθηκε.
Ήρθε ο νόμος Τρίτση, σύμφωνα με τον οποίο, όταν σχηματοποιείται ένας Οικισμός σε μια περιοχή, τα οικόπεδα που δημιουργούνται παίρνουν υπεραξία. Με αυτό ως βάση, το κράτος είχε το δικαίωμα να παίρνει εισφορά από τον ιδιοκτήτη και σε γη και σε χρήμα.
Η εισφορά σε γη θα χρησιμοποιείτο για να γίνουν κοινόχρηστοι χώροι, ήτοι, πεζοδρόμια, δρόμοι, πλατείες και πάρκα, εκκλησίες, σχολεία και ό,τι χρειάζεται ένας Οικισμός ή για να πάρουν οικόπεδα ιδιοκτήτες που πάνω στις ιδιοκτησίες τους έγιναν κοινόχρηστοι χώροι και δεν πήραν σε οικοδομήσιμη γη αυτό που προέβλεπε ο νόμος.
Τέλος, η εισφορά σε χρήμα θα δινόταν για να μπορέσουν να στηθούν τα οδικά δίκτυα, τα δίκτυα ύδρευσης, κ.λ.π.
Με βάση αυτό το θεσμικό πλαίσιο έγιναν ή προσπάθησαν να γίνουν οι Οικισμοί.
Στην δική μας περίπτωση, σύμφωνα με τους γνώστες του θέματος, επειδή ο δήμος δεν διέθετε το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό, ανέλαβε την πολεοδομική μελέτη των τριών προαναφερόμενων Οικισμών ιδιωτικό τεχνικό γραφείο.
Η πρώτη φάση της μελέτης έγινε το 1988 – 1989. Η δεύτερη φάση κατατέθηκε το 1991 και εκκρεμούσε πλέον η τρίτη φάση, η οποία ήταν και η οριστική. Θα ορίζονταν συντεταγμένες για τα οικοδομικά τετράγωνα, για υψόμετρα κ.λ.π.
Μετά από αυτήν θα εκδιδόταν ΦΕΚ, άρα οι Οικισμοί θα ήταν νόμος του κράτους.
Σε αυτές τις πολεοδομικές μελέτες και με βάση τις εγκυκλίους που είχαν βγει για τη δημιουργία αυτών των Οικισμών, έπρεπε να υπάρχει ένα ισοζύγιο γης. Δηλαδή, τι ποσοστό της συνολικής επιφάνειας του Οικισμού ανήκει σε κοινόχρηστους χώρους και τι ποσοστό είναι οικοδομήσιμος χώρος.
Δυστυχώς, μετά την κατάθεση της δεύτερης φάσης των μελετών, σταμάτησαν τα πάντα. Με λίγα λόγια, από το 1991 μέχρι και σήμερα, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για τους τρεις Οικισμούς.
Να σημειώσουμε πως, είχε συσταθεί μια Επιτροπή Οικισμών από την τότε δημοτική αρχή (η οποία κατά γενική ομολογία επιθυμούσε τη δημιουργία των Οικισμών), για τον έλεγχο της τήρησης των όσων προέβλεπε η δεύτερη φάση της πολεοδομικής μελέτης. Όμως, αυτή η δεύτερη φάση ήταν και παρέμεινε απλά ένα σχέδιο στον χάρτη και δεν είχε καμία θεσμική κατοχύρωση, αφού δεν είχε ολοκληρωθεί η πολεοδομική μελέτη με την τρίτη φάση η οποία, όπως προείπαμε, θα οδηγούσε σε ΦΕΚ.
Οι ευθύνες για την κατάσταση τη σημερινή, ανήκουν διαχρονικά, σε όλες τις δημοτικές αρχές.
Παρά το γεγονός, λοιπόν, πως, τα πρώτα χρόνια τηρήθηκε μια άτυπη συμφωνία μεταξύ των μηχανικών της Κω για την μη παραβίαση όσων προέβλεπε η δεύτερη φάση της πολεοδομικής μελέτης, να σημειώσουμε ότι είχαν καθοριστεί τα όρια των Οικισμών με απόφαση νομάρχη, με την πάροδο των χρόνων ξεκίνησε η «προσβολή» της.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Σ», με την κατάθεση της δεύτερης φάσης της πολεοδομικής μελέτης, επιτρέπονταν οι κατατμήσεις (να χαράσσονται οικόπεδα, κ.λ.π.), όπου, για παράδειγμα, σε ιδιοκτησία 5 στρεμμάτων ενδεικτικά επιτρέπονταν τρία οικόπεδα του ενός στρέμματος έκαστο και τα υπόλοιπα 2 στρέμματα εισφορά σε γη για κοινόχρηστους χώρους κ.λ.π.
Να σημειωθεί πως, στα 2 στρέμματα (του παραδείγματος) εισφοράς σε γη, δεν θα επιτρεπόταν η οικοδόμηση, με βάση τη συμφωνία των μηχανικών την οποία εφάρμοζε η Επιτροπή Οικισμών που αναφέρθηκε παραπάνω.
Στην πορεία όμως των χρόνων, όπως προείπαμε, ξεκίνησε η «προσβολή» αυτής της ούτως ή άλλως μεσοβέζικης κατάστασης από πλευράς μηχανικών κατ’ εντολή βεβαίως των πελατών τους με προσφυγές στα δικαστήρια, όπου οι υποθέσεις κάποια στιγμή κερδίζονται.
Το αποτέλεσμα, γνωστό. Η παντελώς άναρχη δόμηση και των τριών Οικισμών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον τόπο. Παράδειγμα τρανό, η περίπτωση του Αγίου Νεκταρίου.
Αυτή τη στιγμή και οι τρεις Οικισμοί είναι οριοθετημένοι, ενώ ακόμα κρατείται η αρτιότητα των ιδιοκτησιών, που σημαίνει ότι, για κάθε 1.000 τ.μ. οικόπεδο χτίζονται 400 τ.μ.
Από εκεί και πέρα όμως, δίνεται η δυνατότητα χάραξης οικοπέδων και έκδοσης οικοδομικών αδειών, καθώς και παρεπόμενα οικοδόμησης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το θεσμικό πλαίσιο του νόμου Τρίτση (εισφορές σε γη, κ.λ.π.).
Ουσιαστικά, έχουμε οδηγηθεί σε μια κατάσταση όπου οικοδομούνται οι Οικισμοί χωρίς κανέναν σχεδιασμό. Έχει καταπέσει το όλο σχέδιο που υπήρχε και δεν μπορεί πλέον να εφαρμοστεί αφού έχουν γίνει κατατμήσεις, έχουν γίνει πωλήσεις οικοπέδων και έχουν χτιστεί οικοδομές σε περιοχές που προβλέπονταν δρόμοι και πλατείες με βάση την πολεοδομική μελέτη.
Μακροπρόθεσμα
Η κατάσταση που περιγράψαμε παραπάνω, όπως γίνεται αντιληπτό, θα έχει μεγάλες επιπτώσεις μακροπρόθεσμα. Δηλαδή, οδηγούμαστε σε μια οικοδόμηση των τριών αυτών περιοχών που βρίσκονται γύρω από την πόλη της Κω, χωρίς κανέναν απολύτως σχεδιασμό.
Δεν υπάρχουν τα απαραίτητα δίκτυα, ενώ οι όποιες παρεμβάσεις έχουν γίνει έως σήμερα, π.χ. ασφαλτοστρώσεις, αφορούν καθαρά σε “εξυπηρετήσεις”.
Το ερώτημα είναι, ποια δημοτική αρχή θα πιάσει αυτή την “καυτή πατάτα” των Οικισμών; Ποια δημοτική αρχή θα αναθέσει σε κάποιο τεχνικό γραφείο την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και από άποψη κτισμάτων, αλλά και κατατμήσεων, προκειμένου να διερευνηθεί εάν υπάρχει κάποιο περιθώριο έτσι ώστε να εφαρμοστεί ένα στοιχειώδες πολεοδομικό σχέδιο, μπας και κάτι σωθεί, εάν υπάρχει κάτι να σωθεί…
Περίπτωση 70 στρεμμάτων πέριξ του Ναυτικού Ομίλου
Γνωστό θέμα και χιλιοειπωμένο. Να θυμίσουμε ότι, τα 70 στρέμματα που επαναδιεκδικεί ο δήμος Κω, είναι τμήμα των 300 και πλέον στρεμμάτων όλης της βορειοδυτικής πλευράς του νησιού, ιδιοκτησίας του δημοσίου.
Επειδή αφενός προβλεπόταν η δημιουργία του Οικισμού της Νέας Αλικαρνασσού, αφετέρου η παραλία αποτελεί τη μοναδική διέξοδο των κατοίκων προς αυτό το μοναδικής ομορφιάς παραλιακό μέτωπο, αυτό παρέμεινε εκτός του Οικισμού,
δόθηκε μία πολύ χαμηλή δόμηση, της τάξεως του 2%, προκειμένου να γίνουν κάποιες μικρές εγκαταστάσεις αθλητικές και εξυπηρέτησης λουομένων, κυρίως των δημοτών.
Αυτό υπάρχει μέχρι στιγμής μέσα στη ΖΟΕ (Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου) τις οποίες Ζώνες ορθώς και σοφά είχε δημιουργήσει ο πρώην δήμαρχος Κώστας Καΐσερλης.
Όμως, η κατάσταση σήμερα δεν είναι και η καλύτερη. Εάν αυτή η έκταση δεν παραχωρηθεί στο δήμο και πουληθεί σε ιδιώτη, εκτιμάται πως, η πρώτη του κίνηση θα είναι η περίφραξή της. Γι αυτό κάνουμε λόγο για την περίπτωση “Μάτι”. Παρά το ότι, δεν υπάρχουν δάση στην περιοχή έτσι ώστε να μεγιστοποιείται ο κίνδυνος σε περίπτωση μιας “ακραίας” κατάστασης, ο κάτοικος της περιοχής θα βρίσκει μπροστά του συρματοπλέγματα… και βέβαια, θα περιοριστεί κατά πολύ η χρήση της παραλίας.
Εκτός όμως όλων αυτών, με την πώληση σε ιδιώτη και την ανέγερση ξενοδοχείου ή ξενοδοχείων, αυτόματα θα αλλάξει και η αξία της γης προς τα κάτω των οικοπέδων εντός του Οικισμού της Νέας Αλικαρνασσού.
Καταλήγοντας, το συμπέρασμα είναι πως, στο “ξεπούλημα” της περιοχής, εκτός των ευθυνών των τοπικών μας αρχών, εμπλέκονται και παράγοντες υπουργείων και οργανισμών του. Και δυστυχώς, η τοπική κοινωνία σιωπά…
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
