To 1972, κατά την διάρκεια ανασκαφών στο Ιράν, βρέθηκαν δυο σκελετοί μέσα σε ένα πήλινο πιθάρι. Οι δυο σκελετοί γέρνουν ο ένας προς τον άλλο και φαίνεται σαν να προσπαθούν να δώσουν ένα φιλί. Ονομάστηκαν οι «εραστές της Χασανλού» και από τότε το μυστήριο τους απασχολεί επιστήμονες από όλο τον κόσμο.

Χρονολογούνται από το 800 π.Χ., όταν και καταστράφηκε η μεγάλη πόλη Χασανλού. Οι δυο σκελετοί βρέθηκαν με τα χέρια τους περασμένα ο ένας στον άλλο, με τον έναν να πλησιάζει το πρόσωπό του στον άλλο. Το παράξενο ήταν πως δεν βρέθηκαν άλλα αντικείμενα γύρω τους, εκτός από μια πέτρα κάτω από τα κεφάλια τους.

Η αρχαιολογική αυτή ανακάλυψη έφερε στο φως μια τρυφερή στιγμή δυο ανθρώπων που συνέβη πριν από 2.800 χρόνια, ένα φιλί που κρατάει για κάτι λιγότερο από 3 χιλιετίες. Ωστόσο η διαφωνίες των επιστημόνων γέννησαν ένα μυστήριο. Κι αυτό το μυστήριο βρίσκεται στο φύλο των δυο σκελετών.

Για τον έναν οι επιστήμονες είναι σίγουροι ότι πρόκειται για άνδρα. Για τον δεύτερο, δεν είναι σίγουροι. Σύμφωνα με στοιχεία από τα δόντια του, κάποιοι υποστηρίζουν πως και αυτός ήταν αρσενικός, ενώ κάποιοι άλλοι λένε πως ήταν γυναίκα. Σύμφωνα με το μουσείο Penn του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, τα χαρακτηριστικά του φύλου του αριστερού σκελετού δεν μπορούν να καθοριστούν με βεβαιότητα, αφού έχει κάποια χαρακτηριστικά που έχουν αρσενική μορφή, ενώ κάποια άλλα που είναι πιο θηλυκά ή ουδέτερα.

Επίσης παραμένει άγνωστο το γιατί και το πως βρέθηκαν μέσα στο πιθάρι. Οι δυο σκελετοί βρέθηκαν μαζί με δεκάδες άλλους στην περιοχή κάτι που υποδεικνύει πως η ιστορία της καταστροφής της πόλης ήταν τραγική και πως έγινε κατά πάσα πιθανότητα από ανθρώπους.

Ο σκελετός αριστερά που δεν γνωρίζουμε με σιγουριά το φύλο του ήταν 30 με 35 ετών, ενώ ο άλλος ήταν ενός νέου άνδρα μεταξύ 20-22, με την πιο πιθανή αιτία θανάτου τους να είναι η ασφυξία. Το μυστήριο γύρω από το φύλο αλλά και για το πως βρέθηκαν μέσα στο πιθάρι έχει πολλές θεωρίες, αλλά παραμένουν θεωρίες. Σίγουρα η συζήτηση γύρω από τους «εραστές της Χασανλού» θα συνεχιστεί για αρκετά χρόνια.