Κόσμος Δευ 30 Μαρ 2015

Μετά από έναν περίπου αιώνα... μαστορέματα, το απόλυτο ποδήλατο πόλης είναι σχεδόν έτοιμο να κάνει την εμφάνισή του. Από το 1890 μέχρι και σήμερα, η μορφή ενός ποδηλάτου δεν έχει αλλάξει και πολύ. Η σημερινή του εκδοχή έχει το ίδιο σχήμα και την ίδια διάταξη των τμημάτων που είχε για πάνω από 100 χρόνια.

 

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι το ποδήλατο δε χρειάζεται κάποια αλλαγή γιατί έχει το τέλειο σχήμα. Εν μέρει, αυτό είναι αλήθεια, αφού η μανία για το ποδήλατο που έκανε την εμφάνισή της αρχικά το 1800 γέννησε τόσες πολλές νέες ιδέες και εφευρέσεις που προσπάθησαν όλοι για το καλύτερο.

Μετά από πειράματα πάνω σε διάφορα σχήματα και διάφορες μορφές, όπως το velociped, με τους τεράστιους μπροστινούς τροχούς, οι σχεδιαστές κατέληξαν στο βασικό σχέδιο που γνωρίζουμε όλοι σήμερα. «Ο πραγματικός λόγος που τα σημερινά ποδήλατα μοιάζουν τόσο πολύ με τα ποδήλατα του χτες είναι γιατί το συγκεκριμένο σχήμα έχει καρφωθεί στο μυαλό όλων» μας λέει ο Jim Langley, πρώην τεχνικός συντάκτης στο περιοδικό Bicycling.

«Από το 1817 μέχρι το 1890 υπήρξε ένας μεγάλος αριθμός πειραμάτων, σκέψης και εφεύρεσης για την κατασκευή ποδηλάτων» συνεχίζει. «Εκείνη η εποχή ήταν η πιο καθοριστική για το ποδήλατο αφού ήταν και μία καταπληκτική εφεύρεση, η οποία έγινε γνωστή σε ολόκληρο τον κόσμο και επικεντρώθηκαν όλοι σε αυτήν και στη βελτίωσή της. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι καμία άλλη εφεύρεση εκείνη την εποχή δεν συγκέντρωσε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον από επιστήμονες, εφευρέτες ακόμα και ονειροπόλους, όπως το ποδήλατο.»

Αυτό όμως δεν εμπόδισε τους σύγχρονους σχεδιαστές να προσπαθούν να κάνουν ένα ποδήλατο ιδανικό για τις σύγχρονες πόλεις. Τα νέα ποδήλατα του 2015 προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στην αντιμετώπιση διάφορων θεμάτων της σημερινής καθημερινότητας και να βελτιωθούν γρήγορα αφού οι υποδομές για τα ποδήλατα βελτιώνονται συνέχεια. Το ποδήλατο μπορεί να είναι ήδη στα πρόθυρα του να γίνει το ιδανικό μέσο για τις καθημερινές αστικές μετακινήσεις όλων.

Τμήμα προς τμήμα ενός ποδηλάτου, πρόβλημα προς πρόβλημα, σιγά σιγά προσπαθούν να λυθούν όλα και να εξελιχθούν με διάφορες καινοτομίες. Για παράδειγμα, για να αντιμετωπίσουν την κλοπή ποδηλάτων οι σχεδιαστές έχουν σκεφτεί διάφορες λύσεις, όπως τα «έξυπνα» πεντάλ που να είναι συνδεδεμένα μέσω GPS ή ένα σκελετό που να μετατρέπεται σε κλειδαριά.

Έξυπνες τεχνολογίες πάνω σε κράνη και σύντομα και σε άλλα μέρη του ποδηλάτου που ίσως έτσι βοηθήσουν στην ασφαλή συνύπαρξη μεταξύ ποδηλάτων και αυτοκινήτων ή μία αποφυγή πιθανής σύγκρουσης. Ορισμένοι κατασκευαστές αυτοκινήτων όπως η Jaguar φτιάχνει σύστημα ανίχνευσης ποδηλάτη στο δρόμο χωρίς καν να υπάρχει συσκευή πάνω στο ποδήλατο.

Οι Ολλανδοί σχεδιαστές πειραματίζονται με αερόσακους που θα τοποθετούνται έξω από τα αυτοκίνητα για να προστατεύουν τους ποδηλάτες και για να αποφευχθεί η συντριβή.

Για να γίνεται η μετακίνηση με ποδήλατο ευκολότερη, τα αναδιπλούμενα κατασκευάζονται έχοντας όλο και πιο μικρή μορφή, με όλο και πιο εύκολο τρόπο αναδίπλωσης για να μπαίνουν στο μετρό ή στον εργασιακό χώρο. Επίσης υπάρχουν σχέδια για ποδήλατα που μπορούν να αναδιπλωθούν τόσο ώστε να χωράνε μέσα σε ένα σακίδιο. Ένα άλλο μπορεί να διπλωθεί με το πάτημα απλά ενός κουμπιού. Καλύτερους ηλεκτροκινητήρες που βοηθούν στη γρήγορη μετακίνηση για την αποφυγή του ιδρώτα. Στο Oregon Manifest Bike Design Challenge πέρυσι το μοντέλο που κέρδισε, ονομαζόταν Danny και είχε στο μπροστινό και πίσω μέρος φώτα που άναβαν όταν σκοτείνιαζε φλας, φως όταν πάταγες φρένο και φώτα LED που άναβαν όταν ποδηλατούσε κάποιος σε σκοτεινό δρόμο.

Το τιμόνι μετατρεπόταν σε ένα ανθεκτικό u-lock έτσι ώστε να μη χρειάζεται να φέρουν ένα επιπλέον μαζί τους. Ηλεκτρική υποβοήθηση και αυτόματο κιβώτιο έτσι ώστε να γίνεται πιο εύκολη η οδήγηση σε ανηφόρα.

Είναι ο σχεδιασμός του Denny αρκετός έτσι ώστε να σε παροτρύνει να μην ξαναπάρεις αυτοκίνητο; Ίσως όχι ακόμη ακόμα, αλλά η μεγαλύτερη προσοχή εστιάζεται στη βελτίωση του ποδηλάτου και πολλές πόλεις σχεδιάζουν καλύτερους δρόμους για να μην παίρνουμε τα αυτοκίνητά μας.

«Είμαστε πολύ κοντά και σε μερικές περιπτώσεις το έχουμε ήδη καταφέρει» λέει η Shannon Holt από το Oregon Manifest. «Το Denny μπαίνει στη ζωή μας σιγά σιγά, καθώς όλο και περισσότεροι παίρνουν το ποδήλατό τους για την καθημερινότητά τους, αφού το να έχεις ένα αυτοκίνητο για μικρές καθημερινές μετακινήσεις είναι και πιο ακριβό, κάνει κακό στο περιβάλλον και το πάρκινγκ είναι αρκετά δύσκολο.»

Όταν οι περισσότερες αποστάσεις είναι κοντά στα 4 χλμ, είναι πιο βολικό να χρησιμοποιούμε ποδήλατο λέει η Holt. Με ένα καλύτερο σχεδιασμό μπορεί να πείσει πολλούς ανθρώπους να μετακινούνται με το ποδήλατο. «Προσφέροντας μεγαλύτερες ανέσεις ένα νέο σχέδιο ποδηλάτου ενθαρρύνει τον οδηγό αυτοκινήτου να ξανασκεφτεί την επιλογή του». Και φυσικά δε φταίει μόνο το ποδήλατο που δεν είναι εξελιγμένο αλλά και οι ίδιες οι πόλεις.

«Σαφώς χρειαζόμαστε ένα καλύτερο σχεδιαστικά ποδήλατο» λέει ο Colin Owen που διδάσκει σχέδιο στο κολέγιο της Καλιφόρνιας όπου σχεδιάσαν ένα νέο μοντέλο, που ονομάζεται Sparse. «Ωστόσο τα ποδήλατα είναι ήδη μία ώριμη τεχνολογία. Οι ελλείψεις τους δεν είναι το πρόβλημα.»

«Οι δρόμοι είναι επικίνδυνοι, η στάθμευση ή η ασφαλής φύλαξη των ποδηλάτων είναι ελάχιστη ή ανύπαρκτη. Η έλλειψη αποδυτηρίων σε έναν χώρο εργασίας ή οι μεγάλες αποστάσεις είναι κάποιοι λόγοι που δε θα χρησιμοποιήσει κάποιος το ποδήλατό του.»

Αυτά πρέπει να αλλάξουν. Κι ευτυχώς κάποια έχουν αρχίσει ήδη να αλλάζουν σε ορισμένες χώρες.

Έτσι λοιπόν καθώς οι περισσότεροι σχεδιαστές επικεντρώνονται στη βελτιστοποίηση των ποδηλάτων και η υποδομή των πόλεων γίνεται καλύτερη, το ποδήλατο μπορεί να γίνει σύντομα το ιδανικό μέσο μετακίνησης στην πόλη.

«Η έννοια της τελειότητας είναι συνεχώς εξελίξιμη. Λέει η Holt. «Ακόμα και ένα τέλειο ποδήλατο το οποίο συνδυάζει άψογα την τεχνολογία και τη συμβατότητα στον αστικό τρόπο ζωής θα θέλει σίγουρα και κάποιες αναβαθμίσεις στο μέλλον. Στην ουσία ακόμα και το τέλειο θα έχει περιθώρια βελτίωσης.»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Zogas_dimitris